Όπως ακριβώς περιμέναμε (οι ενδείξεις και τα... υποννοούμενα ήταν πολλά μέσα στο 2014) ο σύνδεσμος των εταιρειών που διαμορφώνουν τις προδιαγραφές του προτύπου οπτικών δίσκων Blu-ray, για τους φίλους BDA, στο πλαίσιο της πρόσφατης έκθεσης CES 2015 επισημοποίησε την ονομασία και το χρονοδιάγραμμα του νέου φορμά. Οι δίσκοι που θα διαδεχθούν τα σημερινά Blu-ray θα ονομάζονται Ultra HD Blu-ray - το όνομα μόνο ευφάνταστο δεν θα το χαρακτήριζε κανείς, αλλά πιθανώς θα αποδειχθεί περισσότερο αποτελεσματικό από όσο θα ήταν κάτι τύπου π.χ. "4Κ Blu-ray" - και θα προσφέρουν όλα εκείνα τα στοιχεία που ελπίζαμε, ώστε οι ταινίες υπερυψηλής ευκρίνειας να αναδεικνύονται με τονν καλύτερο δυνατό τρόπο στις οθόνες των αντίστοιχων τηλεοράσεων και προβολέων.

Οι δηλώσεις των στελεχών του Blu-ray Disc Association λίγο έως πολύ επιβεβαίωσαν όλα τα στοιχεία που διέρρεαν μεμονωμένα το περασμένο δωδεκάμηνο. Οι δίσκοι Ultra HD Blu-ray θα είναι είτε δύο είτε τριών "στρώσεων" (layers), προσφέροντας χωρητικότητα δεδομένων της τάξης των 66 GB στην πρώτη περίπτωση, των σχεδόν 100 GB στη δεύτερη. Αν η... προϊστορία των νέων φορμά οπτικών δίσκων επαναληφθεί και σε αυτόν με παρόμοιο τρόπο, αναμένουμε σε πρώτη φάση να κυκλοφορήσουν Ultra HD Blu-ray των 66 GB με την ταινία σε υπερυψηλή ευκρίνεια, υψηλής πιστότητας ήχο αλλά ελάχιστα extras και αργότερα δισκάκια των 100 GB με πιο πολλά extras και ίσως υψηλότερης ποιότητας εικόνα. Όπως συνέβη και κατά τη μετάβαση από τα DVD στα Blu-ray, τα player που θα αναπαράγουν τους δίσκους Ultra HD Blu-ray θα είναι σε θέση να αξιοποιούν και τα άλλα δύο προαναφερθέντα φορμά, αλλά η αγορά νέου player θα είναι προφανώς απαραίτητη: δεν υπάρχει τρόπος αναβάθμισης παρόντων Blu-ray player, ακόμη και των καλύτερων, σε Ultra HD Blu-ray player απλώς μέσω ενημέρωσης λογισμικού.

Οι δίσκοι Ultra HD Blu-ray δεν θα προσφέρουν μόνο ανάλυση 3840x2160 pixel αντί για 1920x1080 pixel στις ταινίες, αλλά και σημαντικά ευρύτερη γκάμα χρωμάτων (ΒΤ.2020), υποστηρίζοντας παράλληλα οθόνες βάθους χρώματος 10-bit (αντί μόνο του σημερινού 8-bit) και απόδοση εικόνας δυναμικού εύρους (high dynamic range). Όπως έχουμε υπογραμμίσει κι άλλοτε, δεν προσφέρεται το αρχικό υλικό όλων των ταινιών για κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά (όπως π.χ. την απόδοση HDR), όμως με την πάροδο του χρόνου όλο και πιο πολλά από αυτά θα "προβλέπονται" κατά τα γυρίσματα νέων παραγωγών και κατά συνέπεια θα μεταφέρονται στο περιβάλλον των οικιακών κινηματογράφων μέσω των δίσκων Ultra HD Blu-ray. Ακόμη και υψηλότεροι ρυθμοί απόδοσης των καρέ έχουν προβλεφθεί για το νέο φορμά από τον BDA, ώστε να είναι εφικτή η απόδοση φιλμ όχι μόνο στα "παραδοσιακά" 24 καρέ, αλλά και σε 48, 50 και 60. Οι τρεις ταινίες The Hobbit είναι αντιπροσωπευτικό παράδειγμα παραγωγών που προβλήθηκαν στα σινεμά και σε 48 καρέ (high frame rate).

Οι δίσκοι Ultra HD Blu-ray θα είναι, εκ των πραγμάτων, ο πλέον ποιοτικός τρόπος παρακολούθησης ταινιών εικόνας 4Κ. Υπάρχουν μεν Δικτυακές υπηρεσίες όπως των Netflix και Amazon που προσφέρουν ήδη ταινίες σε υπερυψηλή ευκρίνεια, αξιοποιώντας μάλιστα τον ίδιο αλγόριθμο συμπίεσης δεδομένων και κωδικοποίησης που θα αξιοποιούν και τα νέα δισκάκια (H.265/HEVC). Όμως ενώ σε αυτές τις Δικτυακές υπηρεσίες το επίπεδο συμπίεσης είναι αναγκαστικά υψηλό ώστε να είναι εφικτή η μετάδοσή τους μέσω Internet (κινείται ανάμεσα στα 12 και τα 20 Mbps), οι δίσκοι Ultra HD Blu-ray υποστηρίζουν επίπεδο συμπίεσης έως και τα 100 Mbps (!), προσφέροντας περιθώριο για πολύ λιγότερες ατέλειες και, τελικά, για εμφανώς λεπτομερέστερη εικόνα. Οι πρώτες παραγωγές δεν θα αγγίζουν αυτό το επίπεδο, υποψιαζόμαστε, όμως ακόμη και στα 40 ή 45 Mbps να τοποθετούνται (όπως οι καλύτερες μεταφορές σε Blu-ray σήμερα με τον αλγόριθμο H.264) η διαφορά σε σχέση με το αποτέλεσμα που προσφέρουν οι Δικτυακές υπηρεσίες θα είναι μεγάλη.

Εκεί "ποντάρει", αρχικά τουλάχιστον, ο Blu-ray Disc Association με τη νέα αυτή μορφή οπτικών δίσκων: στο κοινό που έχει μέσο προβολής υπερυψηλής ευκρίνειας και μπορεί να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα σε μία ταινία Ultra HD Blu-ray και μία ταινία Blu-ray την οποία η εκάστοτε τηλεόραση ή προβολέας έχει "αναβαθμίσει" 2160 γραμμές. Ίσως τον πρώτο καιρό (όπως πάντοτε) το κοινό αυτό να μην είναι μεγάλο. Όμως η σταθερή εμπορική πορεία των Blu-ray μέσα στο 2014 - πολλοί την περίμεναν πτωτική, ανάμεσά τους κι εμείς - αποδεικνύει πως οι άνθρωποι που συλλέγουν ταινίες και θέλουν να τις κατέχουν (και) σε υλική μορφή είναι αρκετοί ακόμη. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο θα κοστίζουν τα δισκάκια Ultra HD Blu-ray όταν θα κυκλοφορήσουν, όπως δεν ξέρουμε και το πότε: ο BDA "στοχεύει" για τις πρώτες άδειες κατασκευής συσκευών μέσα στο καλοκαίρι, ώστε οι ίδιες οι ταινίες να είναι διαθέσιμες στο τέταρτο τρίμηνο της χρονιάς. Γνωρίζουμε, όμως, πως η εικόνα 4Κ χρειαζόταν - και τώρα έχει να επιδείξει - και μία "παραδοσιακή" πηγή περιεχομένου, αυτήν των ταινιών σε οπτικό δίσκο, με την οποία είναι εξοικειωμένα εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτών. Το πόσο θα βοηθήσει εμπορικά η δεύτερη την πρώτη... θα δείξει!