Μετά από σχεδόν δύο χρόνια Δικτυακής φημολογίας και περίπου 9 μήνες δοκιμών σε περιορισμένη κλίμακα, η Netflix προσέθεσε στην ομώνυμη δημοφιλή υπηρεσία της μία λειτουργία που υπόσχεται "να κάνει τη δουλειά αντί για σένα" (στην μορφή της για Smart TV σε πρώτη φάση). Είναι η πολυσυζητημένη λειτουργία της "τυχαίας επιλογής" που η Netflix αποκαλεί "Play Something": αυτή όταν ενεργοποιηθεί - βρίσκεται σε τρία διαφορετικά σημεία του γραφικού περιβάλλοντος του Netflix - διαλέγει μία ταινία ή σειρά από την τεράστια βιβλιοθήκη της υπηρεσίας, θεωρητικά "βοηθώντας" τους θεατές απλώς να ψυχαγωγηθούν όταν δεν έχουν την διάθεση να ψάξουν για να βρουν οι ίδιοι κάτι που θα ήθελαν να παρακολουθήσουν.

Η λειτουργία "Play Something" δεν βασίζεται εντελώς στην τύχη φυσικά: ο αλγόριθμός της λαμβάνει στα υπ' όψιν τί έχουν παρακολουθήσει οι καταναλωτές στο παρελθόν για να κάνει μια επιλογή με... πιο πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Στην πράξη, ωστόσο, αυτός ο αλγόριθμος δύσκολα κάνει μια πολύ καλή επιλογή "με την πρώτη" - αν ήταν... τόσο εύκολο δεν θα υπήρχε λόγος ύπαρξης αυτής της λειτουργίας, έτσι δεν είναι; - γι' αυτό και η Netflix έχει επεκτείνει τον μηχανισμό αυτόν με τον "δευτέρου επιπέδου" που ονομάζει "Play Something Else". Σύμφωνα με την εταιρεία ενεργοποιώντας αυτόν ο αλγόριθμος αυτομάτως είτε θα προτείνει κάποια νέα σειρά ή ταινία, είτε κάποια που ο θεατής παρακολουθούσε ήδη (!), είτε κάποια που βρίσκεται στην λίστα του (!!), είτε κάποια που έχει ήδη δει και ίσως θα ήθελε να παρακολουθήσει ξανά (!!!).

Ας μην... φοβόμαστε τις λέξεις, λοιπόν, εδώ: η λειτουργία "Play Something Else" είναι τραγελαφική, όμως η αληθινά τραγική είναι η "Play Something" εξ αρχής. Για μία σειρά από διαφορετικούς λόγους μάλιστα.

Πρώτα απ' όλα, είναι δύσκολο να ακούσει κανείς για λειτουργία "Play Something" και να μην σκεφτεί αμέσως... "Anything" ("Παίξε κάτι, ο,τιδήποτε") σαν να μην καμία σημασία πώς ακριβώς θα περάσει τις επόμενες 1-2 ώρες του. "Παίξε κάτι, ο,τιδήποτε" είναι αυτό που λέει κανείς αν δεν τον ενδιαφέρει τί θα παρακολουθήσει - και μπορεί να υπάρχει κόσμος που συχνά λειτουργεί με αυτήν την λογική, οι περισσότεροι από μας ωστόσο δεν έχουν απεριόριστο χρόνο να περάσουμε για την ψυχαγωγία μας μπροστά σε μία τηλεόραση. Δύο; Τρεις ώρες σε καθημερινή βάση, ίσως; Δεν έχουμε την πολυτέλεια να παρακολουθούμε ό,τι αποφασίζει να "σερβίρει" ένας αλγόριθμος και σίγουρα όχι "ό,τι να' ναι". Οι πιο πολλοί από μας θέλουν αυτές τις λίγες ώρες να καθήσουν και να παρακολουθήσουν κάτι που πραγματικά τούς ενδιαφέρει, κάτι στο οποίο θέλουν όντως να αφιερώσουν αυτόν τον χρόνο.

Το "ό,τι να' ναι" που υποννοεί η λειτουργία "Play Something" είναι σχεδόν προσβλητικό εν έτει 2021, όταν έχουμε πια ως καταναλωτές όχι μόνο... μη άφθονο χρόνο ψυχαγωγίας έχουμε, αλλά και πιο πολλές επιλογές τρόπων οικιακής διασκέδασης από ποτέ. Δεν "σκοτώνουμε χρόνο" με αυτά που θέλουμε να παρακολουθήσουμε. Τα θεωρούμε κάτι σημαντικό ανάμεσα στα πράγματα που κάνουμε καθημερινά. Η έμμεση έννοια αυτής της λειτουργίας του "ό,τι να' ναι", μάλιστα, είναι δυστυχώς ευθυγραμμισμένη με την γενικότερη συλλογιστική της Netflix, η οποία πάντοτε ήταν κάτι τύπου "σέρβιρέ τους ο,τιδήποτε να δουν, ακόμη και σκουπίδια - αν περιλαμβάνονται στην συνδρομή που πληρώνουν θα τα παρακολουθήσουν κι αυτά".

Ενοχλητική, παράλληλα, είναι και η... συμφερολοντολογική φύση της λειτουργίας "Play Something". Έχοντας παρατηρήσει πώς σκέπτεται και τί επιλογές έχει κάνει η Netflix στο παρελθόν, περιμέναμε πως θα εκμεταλλευόταν την ευκαιρία να προωθήσει τις δικές της παραγωγές και... δεν κάναμε λάθος: όταν επιλέγεται ο "δευτέρου επιπέδου" μηχανισμός, αυτός του "Play Something Else", σχεδόν οι μισές προτάσεις που εμφανίζει ο αλγόριθμος είναι Netflix Originals. Όχι όλες φυσικά - ούτε η Netflix δεν έχει τόσο θράσος - αλλά η λειτουργία "Play Something Else" εν τέλει χρησιμοποιείται (και) ως εργαλείο προώθησης περιεχομένου από την Netflix. Με την διαφορά πως την υπηρεσία μέσα στην οποία συμβαίνει αυτό, την πληρώνουμε!

Ο σημαντικότερος, ωστόσο, και ο πραγματικός λόγος για τον οποίο η Netflix θεώρησε αναγκαίο να υλοποιήσει την λειτουργία "Play Something" είναι η διαβότητη "κούραση του τηλεκοντρόλ" (remote control fatigue). Όχι προφανώς του... ίδιου (αν και εκεί στηρίχθηκε το διαφημιστικό της Netflix για την νέα λειτουργία), αλλά όλων μας όταν το χρησιμοποιούμε επί μακρώ. Όπως θα διαβεβαιώσει οποιοσδήποτε είναι συνδρομητής στο Netflix για παραπάνω από π.χ. έναν χρόνο, όπως και η ίδια η Netflix ανοιχτά ομολογεί, αυτό είναι όντως το μεγάλο πρόβλημα που θα ήθελε να "λύσει" η λειτουργία"Play Something": αυτή η εκνευριστική, χρονοβόρα, συχνά άκαρπη περιπλάνηση στις διάφορες περιοχές ταινιών και σειρών του καταλόγου της Netflix που κάνουμε όταν ψάχνουμε για να βρούμε κάτι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε.

Στην παραπάνω πρόταση η λέξη-κλειδί είναι φυσικά η "ενδιαφέρον" γιατί εκεί ακριβώς βρίσκεται στην πραγματικότητα το πρόβλημα. Περνάμε τόση ώρα κάθε φορά με το τηλεκοντρόλ στο χέρι ψάχνοντας να βρούμε κάτι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε γιατί στην πράξη είναι λίγες, πάρα πολύ λίγες (αναλογικά με τις προσφερόμενες) οι αληθινά καλές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες που θα θέλαμε να δούμε σε οποιαδήποτε φάση, ασχέτως διάθεσης και χρόνου.

Το πρόβλημα με την βιβλιοθήκη του Netflix ήταν πάντοτε η ποιότητα, όχι η ποσότητα, και εκεί ακριβώς βρίσκεται η ρίζα του προβλήματος της "κούρασης του τηλεκοντρόλ". Προσθέτοντας την λειτουργία "Play Something" η Netflix δεν λύνει στην ουσία το πρόβλημα. Το... αποφεύγει, θεωρεί, προωθώντας ταινίες και σειρές από το ίδιο χλιαρό ή αδιάφορο περιεχόμενο που δημιουργεί το φαινόμενο της "κούρασης του τηλεκοντρόλ". Αν μη τί άλλο, η λειτουργία "Play Something" είναι η πρακτική ομολογία αποτυχίας της Netflix να προσφέρει τακτικά και σταθερά ελκυστικό - όχι πολύ, ελκυστικό - περιεχόμενο στην συνδρομητική της βάση. Τόσο απλά.

Δεν είναι τυχαίο που το μάλλον κακόγουστο video της προώθησης της λειτουργίας "Play Something" από την Netflix "προδίδει" αυτήν την αποτυχία γλαφυρά: η διαφήμιση ολοκληρώνεται με την φράση "Sometimes the best choice is not to choose" (!), σκιαγραφώντας το προφίλ μίας εταιρείας που έρχεται σε αντίφαση με τον εαυτό της και την ως τώρα πορεία της. Έχοντας επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια επί μία δεκαετία έτσι ώστε να δημιουργήσει μία υπηρεσία που "έχει πάντοτε να προσφέρει κάτι για να διαλέξει να παρακολουθήσει κανείς", η Netflix τώρα θεωρεί χρήσιμο συχνά να... μην την αξιοποιούμε αυτήν την δυνατότητα επιλογής απλώς και μόνο επειδή η βιβλιοθήκη της δεν περιέχει αρκετό ποιοτικό υλικό για να διαλέξουμε;

Όχι, ευχαριστούμε Netflix. Σού δώσαμε αρκετό χρόνο, παραπάνω από 5 χρόνια πια, ώστε να δημιουργήσεις και να συγκεντρώσεις αρκετό ποιοτικό περιεχόμενο... και αυτό που λαμβάνουμε ως αντάλλαγμα για την υπομονή μας (και για €800 κόστους συνδρομής πάνω-κάτω στην πενταετία) είναι ένα κουμπί "τυχαίας επιλογής" κι ένας συμφεροντολογικός αλγόριθμος; Όχι. Ορισμένοι από μας δεν αισθάνονται υποχρεωμένοι να συμβιβαστούν με τα όσα η λειτουργία "Play Something" προτείνει και θα ψάξουν να βρουν κάτι που θέλουν αληθινά να παρακολουθήσουν, κάπου αλλού. Ήδη υπάρχουν κι άλλες επιλογές, έρχονται πιο πολλές, το Netflix ούτε είναι, ούτε θα είναι μονόδρομος. Κι είναι καιρός οι Αμερικανοί, αν θέλουν να κρατήσουν την περίοπτη θέση που κατέκτησαν απουσία ανταγωνισμού, να αρχίσουν να κάνουν διαφορετικές επιλογές. Ο χρόνος τους, πια, τελείωσε.