To φαινόμενο ούτε... πρωτόγνωρο ακριβώς είναι, ούτε ασύνηθες στον κόσμο της τεχνολογίας. Όχι και λιγότερο εκνευριστικό απλά και μόνο επειδή το έχουμε λίγο έως πολύ αποδεχθεί, όμως - και κάθε, μα κάθε φορά δεν παύει να μας εκπλήσσει το πόσο δύσκολη αποδεικνύεται τελικά η συνεργασία και "συγχρονισμός" των κατασκευαστών προϊόντων τεχνολογίας με τα ρυθμιστικά σώματα ή αρχές που αποφασίζουν... τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων αυτών. Είναι πολλές, μα πολλές οι πειρπτώσεις που οι πρώτοι κυκλοφορούν προτάσεις τους στην αγορά με μία "γενική ιδέα" μόνο των προδιαγραφών που οι δεύτεροι αργότερα παγιώνουν. Αποτέλεσμα: ερωτηματικά και ασυμβατότητες. Και η εικόνα 4Κ, απ' ότι φαίνεται, δεν... απέφυγε τελικά αυτή τη "διαφορά φάσης". Όχι σε κάποια πράγματα, τουλάχιστον.
O αμερικανικός Σύνδεσμος Καταναλωτικών Ηλεκτρονικών (Consumer Electronics Association) πριν από μερικά εικοσιτετράωρα ανανέωσε τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διακρίνουν ένα μέσο προβολής - τηλεόραση ή προβολέα - προκειμένου αυτό να χαρακτηριστεί "υπερυψηλής ευκρίνειας". Να είναι πιστοποιημένο ως "UHD" ή "εικόνας 4Κ", δηλαδή. H ανανέωση αυτή δημιουργεί πρακτικά "σχίσμα" ανάμεσα στα προϊόντα υπερυψηλής ευκρίνειας που κυκλοφόρησαν πριν από τον Μάρτιο και αυτά που κυκλοφόρησαν μετά, δημιουργώντας δύο κατηγορίες κατά τον CEA: τα προϊόντα "βασικού επιπέδου" UHD (core) και "διασυνδεδεμένα" UHD (connected). Το πρόβλημα: τα πρώτα δεν φαίνεται εφικτό να "γίνουν" πια (και) δεύτερα.
Συγκεκριμένα: ως προϊόντα UHD "βασικού επιπέδου" η CEA ορίζει όλες τις τηλεοράσεις, προβολείς και οθόνες Η/Υ που έχουν ανάλυση 3840x2160 pixel ή μεγαλύτερη (αφήνοντας περιθώριο και για 4096x2160 με άλλα λόγια), αναλογίες οθόνης 16:9 ή πλατύτερης (για τον ίδιο λόγο), τουλάχιστον μία ψηφιακή είσοδο σήματος HDMI που υποστηρίζει σάρωση με ρυθμό 24/30/60 καρέ ανά δευτερόλεπτο, τουλάχιστον μία τέτοια που υποστηρίζει το ψηφιακό "κλείδωμα" HDCP έκδοσης 2.2 και ένα minimum χρωματικού εύρους και βάθους χρώματος. Το εκάστοτε προϊόν, δε, πρέπει να είναι σε θέση να "αναβαθμίζει" το ίδιο (upscale) υλικό HD σε UHD. Αν δεν το κάνει, δεν είναι καν "βασικού επιπέδου".
Η CEA όρισε όμως και τα "διασυνδεδεμένα" προϊόντα UHD, αναγνωρίζοντας πως για το προσεχές μέλλον το πρώτο υλικό εικόνας 4Κ δεν θα έλθει από φυσικό μέσο αποθήκευσης, αλλά μέσω Internet. Tα προϊόντα αυτά πρέπει να πληρούν όλες τις προϋποθέσεις των "βασικού επιπέδου", συν τις εξείς: συμβατότητα με τον αλγόριθμο κωδικοποίησης HEVC/Η.265, δυνατότητα διαχείρισης ή/και απόδοσης πολυκάναλου ήχου, δυνατότητα λήψης οπτικοακουστικού υλικού μέσω ενσύρματης ή ασύρματης σύνδεσης με το Δίκτυο, αλλά και δυνατότητα απόδοσης υλικού 4Κ μέσα από Δικτυακές υπηρεσίες που διαμορφώνει ο ίδιος ο κατασκευαστής (apps και λειτουργίες Smart TV δηλαδή). Επαναλαμβάνουμε, για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν UHD πλέον ως "connected" και όχι "core", θα πρέπει να προσφέρει όλα ανεξαιρέτως τα παραπάνω. Όχι κάποια. Όλα.
Στο γεγονός ότι όλα τα προαναφερθέντα προαπαιτούμενα θα πρέπει να πληρούνται βρίσκεται το ένα μέρος του προβλήματος. Κάποιες τηλεοράσεις, για παράδειγμα, μπορεί να είναι σε θέση να προβάλλουν το υλικό 4Κ που μπορεί να έχει συλλάβει ο χρήστης (π.χ. με βιντεοκάμερα ή smartphone) από ένα USB stick, αλλά να μην είναι σε θέση να αποκωδικοποιήσουν το House of Cards της Netflix σε εικόνα 4Κ. Άλλες, το αντίθετο. Κάποιες μπορεί να μην προσφέρουν το app της Netflix, κάποιες μπορεί να αποκωδικοποιούν πολυκάναλο ήχο Dolby Digital αλλά όχι DTS, κάποιες να μην διοχετεύουν τον ήχο αυτό σε εινισχυτή για απόδοση από πολυκάναλο ηχοσύστημα κλπ. Όλα τα παραπάνω ποικίλλουν και τα έχουμε δει ως "κενά" σε διάφορα μοντέλα τηλεοράσεων μέχρι στιγμής. Για προβολείς και monitor υπολογιστών, βέβαια, ούτε λόγος - αμφιβάλλουμε αν τα πιο πολλά τέτοια προϊόντα θα αποκτήσουν ποτέ τον χαρακτηρισμό "connected".
Το άλλο μέρος του προβλήματος είναι κατά πολύ δυσκολότερο να λυθεί, καθώς απαιτεί αναβάθμιση του hardware στα προϊόντα αυτά, όχι του software. Οι πρώτες περυσινές τηλεοράσεις UHD της LG, για παράδειγμα, δεν πρόκειται ποτέ να αγγίξουν καν τα προαπαιτούμενα των "βασικού επιπέδου" συσκευών κατά την CEA. Οι περυσινές τηλεοράσεις της Samsung θα χρειαστούν σαφέστατα το περίφημο Evolution Kit - το τμήμα των ηλεκτρονικών τους που "αποσπάται" και αναβαθμίζεται με νεότερο - το οποίο έχει κόστος περί τα €300 το λιγότερο - ενώ οι Panasonic και Toshiba φαίνονται επίσης να "αφήνουν πίσω" τα μοντέλα του 2013 από πλευράς των minimum χαρακτηριστικών για την κατηγορία "core". Η μόνη που φαίνεται να είχε κάνει σχετική πρόβλεψη είναι η Sony, της οποίας οι Bravia 4K του 2013 έχουν ήδη αναβαθμιστεί ώστε να πληρούν τις προδιαγραφές των "βασικού επιπέδου" προϊόντων UHD, έστω και... οριακά. Οι Bravia 4K του 2014, όπως και οι νέες Samsung και Panasonic, τηρούν σχεδόν όλες - αλλά όχι όλες, έστω κι αν αυτό είναι διορθώσιμο - τις προδιαγραφές των "διασυνδεδεμένων" προϊόντων UHD, ενώ οι LG και Toshiba πρέπει να κάνουν αρκετές προσθήκες στο software των τηλεοράσεών τους για να πετύχουν το ίδιο.
Ναι, το καταλαβαίνουμε πως είναι το γνωστό... τίμημα που πληρώνουν οι υπερήφανοι και δεδομένα "βιαστικοί" λεγόμενοι early adopters, οι καταναλωτές που όλοι μας - εταιρείες, Τύπος, εμπορικά κανάλια - αγαπάμε: οι άνθρωποι που είναι αρκετά ενθουσιασμένοι με την πρόοδο της τεχνολογίας ώστε να καταβάλλουν γενναία ποσά χρήματων σε "άγουρα" προϊόντα προκειμένου να γευτούν το νέο κι εξελιγμένο. Με... αυτά και με κείνα, ωστόσο, προϊόντα των 8.000 έως και 25.000 ευρώ σε λιγότερο από 12 μήνες από την αρχική τους παρουσία στην αγορά δεν είναι πια - κατά την CEA πάντοτε - αρκετά... υπερυψηλής ευκρίνειας ώστε να χαρακτηριστούν "και επίσημα" ως τέτοια. Τα προϊόντα αυτά θα συνεχίσουν να είναι απολύτως ικανά να αποδώσουν ταινίες 4Κ από κάποιο φυσικό μέσο αποθήκευσης στο μέλλον, αποδίδουν video 4Κ από PC σήμερα και πιθανότατα με την αγορά κάποιου περιφερειακού (όπως το Sony FMP-Χ5) αργότερα δεν θα στερούν επιλογές από τους κατόχους τους.
Όσοι καταναλωτές, ωστόσο, περίμεναν αφενός να "πέσουν οι τιμές", αφετέρου να "ξεπεραστούν οι παιδικές ασθένειες", έχουν στη διάθεσή τους φθηνότερα και καλύτερα μοντέλα (που μπορούν να είναι και "πιστοποιημένα)... ήδη. Ούτε δώδεκα μήνες μετά. Ανήκοντας σε αυτούς τους early adopters, δεν... αποθαρρυνόμαστε. Η γοητεία του νέου πάει "χέρι-χέρι" με τον πειραματισμό και τα όποια αρχικά "θέματα". Ήταν, ωστόσο, τόσο δύσκολο η CEA και η κάθε CEA να είχε συννενοηθεί, σε βασικό έστω επίπεδο, λίγα χρόνια πριν με τους κατασκευαστές ώστε να είχαμε τις λιγότερες τέτοιες "απώλειες μετάβασης"; Αναρωτιόμαστε!
