Λίγα εικοσιτετράωρα απέχουμε, πλέον, από την - θεωρητική - διάθεση του καινούργιου λειτουργικού συστήματος της Microsoft, των Windows 10, στο ευρύ κοινό και θα περίμενε κανείς πως όλα τα σημαντικά στοιχεία που το χαρακτηρίζουν θα έχουν πλέον παγιωθεί και σίγουρα δεν θα αποτελούν... θέμα προς συζήτηση. Πρακτικά, ωστόσο, τουλάχιστον ένα τέτοιο συνεχίζει να υφίσταται και κάθε φίλος και φίλη του Αθηνόραμα Digital οφείλει να γνωρίζει την ύπαρξή του. Ευτυχώς, για το θέμα υπάρχει ήδη και η λύση - έστω κι αν ο κολοσσός του Redmond δεν την έχει ακόμη καταστήσει ευρύτερα γνωστή.

Συγκεκριμένα: έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν πως οι καταναλωτές που είτε θα μεταβούν στα Windows 10 Home από τα Windows 7 SP1/8.1 Home είτε θα αγοράσουν νέα PC με τα Windows 10 Home προεγκατεστημένα, δεν θα είναι σε θέση να διαχειρίζονται τις ενημερώσεις συστήματος και ασφαλείας (Windows updates) με τον τρόπο που ήταν εφικτό κάποτε. Οι ενημερώσεις αυτές στην έκδοση Home των Windows 10 - που αναμένεται πως θα χρησιμοποιήσει η πλειοψηφία των καταναλωτών - εγκαθίστανται αυτόματα, χωρίς ο χρήστης του εκάστοτε PC να έχει άλλη επιλογή. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να "καθυστερήσει" για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα την εγκατάσταση των ενημερώσεων αυτών - π.χ. για να τελειώσει τη δουλειά που κάνει πριν την πιθανή επανεκκίνηση των Windows 10 - αλλά... ως εκεί. Οι ενημερώσεις θα εγκατασταθούν υποχρεωτικά, προσέγγιση που θα ισχύσει "καθ' όλη τη διάρκεια ζωής της συσκευής" όπου τα Windows 10 είναι εγκατεστημένα. Έτσι είναι πεφρασμένο από την ίδια τη Microsoft και το μεταφέρουμε κατά γράμμα.

Η αμερικανική εταιρεία αιτιολογεί την επιλογή της αυτή με το σκεπτικό του "για το καλό του χρήστη" και, σε ένα βαθμό, ομολογουμένως έχει δίκιο. Συχνά οι Η/Υ που στηρίζονται σε Windows είναι έκθετοι σε Δικτυακές επιθέσεις ή/και αντιμετωπίζουν διαφόρων ειδών προβλήματα όχι επειδή η Microsoft δεν έχει φροντίσει σχετικά, αλλά επειδή οι χρήστες τους αμελούν να εγκαταστήσουν τις σχετικές ενημερώσεις μέσα από τον μηχανισμό Windows Update. Και στα Windows XP/Vista/7/8 ήταν προεπιλεγμένη εξ ορισμού η δυνατότητα αυτόματης λήψης των ενημερώσεων, αλλά ήταν ζήτημα "δύο κλικ" να αλλάξει τη ρύθμιση αυτή ο χρήστης σε... "όταν σου πω εγώ", αφήνοντας την προστασία του εκάστοτε PC στη διακριτική του ευχέρεια. Στερώντας από το κοινό αυτή την επιλογή στα Windows 10 και αναλαμβάνοντας τη σχετική ευθύνη η ίδια, η Microsoft ευελπιστεί να μειώσει δραστικά τον αριθμό των έκθετων Η/Υ "εκεί έξω" και, έμμεσα, να περιορίσει τις συνέπειες των Δικτυακών επιθέσεων που το δημοφιλέστερο λειτουργικό σύστημα δέχεται καθημερινά.

Είτε αρέσει σε κάποιους από μας η συλλογιστική του... "για το καλό σου", είτε όχι, υπάρχει νόημα στην προσέγγιση αυτή και είναι πολύ πιθανό με τη σχετική αλλαγή εκ μέρους της Microsoft στα Windows 10 όντως να αυξηθεί το συνολικό επίπεδο ασφάλειας της πελατειακής βάσης του νέου λειτουργικού. Το πρόβλημα είναι πως η συλλογιστική αυτή είναι 100% σωστή μόνο... στη θεωρία, καθώς στην πράξη το ζήτημα είναι σαφώς περισσότερο περίπλοκο απ' ότι αρχικά φαίνεται - και μάλιστα για δύο διαφορετικούς λόγους: έναν που σχετίζεται με την ορθότητα και αξιοπιστία των ενημερώσεων αυτών καθ' αυτών και έναν που σχετίζεται με την εμπιστοσύνη απέναντι στη Microsoft γενικότερα.

Όσον αφορά στο πρώτο λόγο, δεν χρειάζεται να ειπωθούν και πολλά: είναι πολλαπλές οι περιπτώσεις και τα παραδείγματα ενημερώσεων που διέθεσε η Microsoft μέσω του μηχανισμού Windows Update στο παρελθόν, οι οποίες προσφέρθηκαν για να λύσουν ένα πρόβλημα και δημιούργησαν κάποιο άλλο ή άλλα, ενίοτε πάρα πολύ σοβαρά. Οι Αμερικανοί έχουν αναγκαστικά οδηγηθεί ουκ ολίγες φορές είτε στην ανάκληση συγκεκριμένων ενημερώσεων, είτε στην έκδοση νέων ενημερώσεων που... διορθώνουν τις προηγούμενες. Ακόμη και για τα Windows 10, τόσο κοντά στην "πρεμιέρα" τους, έγινε διαθέσιμη προχθές τέτοια ενημέρωση που οδηγεί το παραθυρικό τους περιβάλλον (Explorer) σε επανεκκίνηση αν ο χρήστης προσπαθήσει να απεγκαταστήσει προγράμματα από την τυπική οδό του Control Panel και της επιλογής Add/Remove Programs. Για την ενημέρωση αυτή αναμένεται... άλλη ενημέρωση κάποια στιγμή σήμερα. Το ίδιο συμβαίνει σε διάφορα άλλα "σενάρια", όταν π.χ. ο χρήστης προσπαθήσει να απενεργοποιήσει ένα ενεργό υποσύστημα δικτύωσης.

Ένα το κρατούμενο, λοιπόν: αν η Microsoft προτίθεται να αναλάβει εξ ολοκλήρου την ευθύνη της ενημέρωσης των PC που στηρίζονται σε Windows 10 Home, θα πρέπει να φροντίσει ώστε ο ποιοτικός έλεγχος των ενημερώσεων αυτών να είναι άψογος πλέον. Δεν υπάρχει, από τις 29/7 και μετά, κανένα περιθώριο για δικαιολογίες, ανακλήσεις προβληματικών ενημερώσεων, διορθωτικές ενημερώσεις για προβληματικές ενημερώσεις και άλλα... ακροβατικά. Το δεύτερο... κρατούμενο; Το προαναφερθέν θέμα της γενικότερης εμπιστοσύνης. Το γνωρίζαμε πως η αμερικανική εταιρεία ήταν ούτως ή άλλως σε θέση να εγκαταστήσει στα PC μας μέσω Internet σχεδόν οποιουδήποτε είδους λογισμικό χωρίς το δικό μας έλεγχο. Με τον μηχανισμό του Windows Update όμως εξ ολοκλήρου δικό της, πια, η Microsoft μπορεί στο όνομα της ασφάλειας να εγκαθιστά "αόρατα" στην κυριολεξία ο,τιδήποτε θέλει στα PC με Windows 10 Home. Ας είμαστε ειλικρινείς: σχεδόν κανείς μας δεν έμπαινε μέχρι σήμερα στον κόπο να ψάξει και να διαβάσει τί ακριβώς κάνουν όλες αυτές οι ενημερώσεις με το όνομα "KBκάτι" που εμφανίζονταν στο Windows Update των XP/Vista/7/8. Τώρα που δεν θα... εμφανίζονται καν; Μακριά από μας οι τρομολαγνικές εκφράσεις, μα στην ουσία "παραδίδουμε τα κλειδιά" των Η/Υ μας με αυτήν την έκδοση των Windows 10 στην αμερικανική πολυεθνική. Με ό,τι αυτό μπορεί ή μπορεί να μην σημαίνει, μεν, χωρίς ωστόσο να παύει να ισχύει.

Ίσως επειδή τις ίδιες επιφυλάξεις έχουν εκφράσει ουκ ολίγοι δημοσιογράφοι στο εξωτερικό μέχρι σήμερα - αλλά κατά βάση κυρίως επειδή είναι σχεδόν... νομοτελειακό πως κάποιες ενημερώσεις της στο μέλλον θα δημιουργήσουν προβλήματα τεχνικά - η Microsoft έχει δώσει ήδη μόνη της ένα είδος λύσης. Οι χρήστες των Windows 10 μπορούν, αφού φυσικά τα εγκαταστήσουν σε λίγες μέρες, να μεταβούν σε αυτή τη σελίδα, η οποία προσφέρει για λήψη μία ειδική ενημέρωση. Τί κάνει αυτή; Προσθέτει στα νέα Windows την επιλογή "Show or Hide Updates", η οποία δίνει στον χρήστη τη δυνατότητα να "κρύψει" ενημερώσεις που γνωρίζει πως θα δημιουργήσουν πρόβλημα στο PC του (π.χ. ελαττωματικοί drivers συσκευών). Τα Windows 10 δεν θα σταματήσουν να εγκαθιστούν αυτόματα τις άλλες ενημερώσεις, μα δεν θα εγκαταστήσουν αυτές που ο χρήστης συγκεκριμένα απέκρυψε. Αυτή η χρήσιμη ενημέρωση, όμως, δεν προσφέρεται μέσα από τον μηχανισμό Windows Update του νέου λειτουργικού (ο χρήστης την λαμβάνει επί τούτου).

Όλα τα παραπάνω, δε, υπενθυμίζουμε πως ισχύουν μόνο για την έκδοση Home των Windows 10: η έκδοση Pro δίνει την επιλογή μη αυτόματης εγκατάστασης των ενημερώσεων, όπως και η εταιρική έκδοση Enterprise. Είναι εκείνο το... "για το καλό μας" το τίμημα των "δωρεάν" Windows 10; Το όχι και τόσο μακρινό μέλλον, θα δείξει.