Με όλες αυτές τις πρόσφατες εξελίξεις και συγκυρίες στην αγορά της τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών - από το εμπορικό ξεκίνημα στην Ελλάδα των Δικτυακών συνδέσεων σταθερής με υποδομή οπτικών ινών μέχρι την ελληνική Black Friday - θα ήταν εύκολο να διαφύγει της προσοχής οποιουδήποτε, μα γι' αυτό ακριβώς αξίζει ανάδειξης εκ μέρους μας: μετά από χρόνια συζητήσεων, εικασιών και αναλύσεων, όλα δείχνουν πως τα δίκτυα τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (τα περιγράφουμε με τον γενικό όρο "5G") αυτόν τον καιρό αρχίζουν να αποκτούν επιτέλους... "σάρκα και οστά". Και ενώ κανείς, μέχρι και τις αρχές της χρονιάς που ολοκληρώνεται, δεν μπορούσε να θέσει ένα χρονοδιάγραμμα για το πότε και πώς θα κάνουν την εμφάνισή τους, μπορούμε για πρώτη φορά βάσει των κινήσεων που γίνονται από τις εμπλεκόμενες εταιρείες να θέσουμε έστω ένα γενικό χρονικό πλαίσιο.

Αναφερόμενος κανείς στα "δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G" εννοεί όλες τις απαραίτητες τεχνολογίες που, συνεργατικά, φιλοδοξούν να προσφέρουν στο καταναλωτικό κοινό πολύ περισσότερα πράγματα απ' ότι τα σημερινά αντίστοιχα δίκτυα 4G/4G+ σήμερα: πυκνότατη κάλυψη, συνεχή επαφή με το Internet οπουδήποτε, ταχύτητες σύνδεσης που θεωρητικά αγγίζουν το 1 Gbps (από τα θεωρητικά 500 Μbps σήμερα) και πολύ μικρές καθυστερήσεις στην μετάδοση δεδομένων (latency). Τα δίκτυα 5G θα είναι, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, κι εκείνα που θα δώσουν στο λεγόμενο Internet of Things - την αδιάλειπτη, "έξυπνη" διασύνδεση μικροσυσκευών κάθε είδους με το Διαδίκτυο - την καθολική διάσταση που χρειάζεται για να καθιερωθεί στην παγκόσμια αγορά.

Ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε σε κομβιοκό σημείο και... "βλέπουμε φως στο βάθος του τούνελ" πια με "την υπόθεση 5G": όλα τα απαραίτητα "τμήματα της εξίσωσης" που πρέπει να είναι παρόντα ώστε αυτή να "δώσει αποτέλεσμα" έχουν αρχίσει να ευθυγραμμίζονται. Οι Nokia και Ericsson, οι οποίες θα προσφέρουν την μεγάλη πλειοψηφία του εξοπλισμού που χρειάζονται οι πάροχοι ώστε να αναβαθμίσουν τα δίκτυα τηλεφωνίας τους σε προδιαγραφές 5G, έχουν ήδη ετοιμάσει σχετικά προϊόντα και τα έχουν επιδείξει σε κανονική λειτουργία σε εκθέσεις και συνέδρια. Οι δύο εταιρείες έχουν επίσης κάνει σε μικρή κλίμακα πολλές από τις απαραίτητες δοκιμές σε εξωτερικούς χώρους και ελεγχόμενες περιοχές, ώστε να γίνουν όλες οι απαραίτητες διαπιστώσεις για σενάρια χρήσης από το κοινό σε ρεαλιστικές συνθήκες. Από πλευράς τεχνικής υποδομής, λοιπόν, τα δίκτυα γενιάς 5G έχουν αγγίξει ένα επίπεδο ετοιμότητας - σε αυτήν την φάση - επαρκές.

Είναι στους άλλους δύο τομείς εκεί όπου έχουμε επιτέλους τις απαραίτητες εξελίξεις. Ο ένας είναι αυτός των συσκευών και των υποσυστημάτων διασύνδεσης (modem) που αυτές χρειάζονται ώστε να αξιοποιήσουν τις ταχύτητες πρόσβασης 5G: οι δύο σημαντικότεροι κατασκευαστές αυτών των υποσυστημάτων, η Qualcomm και η Intel, έχουν πλέον δρομολογήσει την διάθεση των υλοποιήσεών τους στα τέλη του 2018 με αρχές του 2019. Αυτό σημαίνει πως τα modem τους για ενσωμάτωση σε κινητά, tablet, laptop και άλλες φορητές συσκευές θα αξιοποιηθούν σε καταναλωτικά προϊόντα μέσα στο 2019 (πιθανώς στις top προτάσεις των μεγάλων κατασκευαστών από τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο και μετά).

Ενδιαφέρον σημείο: και οι δύο εταιρείες θεωρούν πως η πλέον θεαματική και κατανοητή εφαρμογή των δικτύων 5G αρχικά δεν θα είναι η πρόσβαση π.χ. των κινητρών σε αυτά, αλλά των αυτοκινήτων, πολλά μοντέλα των οποίων θα ξεκινήσουν να προσφέρουν Δικτυακή πρόσβαση στις εξ ορισμού τους δυνατότητες στα τέλη του 2019 ή τις αρχές του 2020. Την διασύνδεση αυτή τ' αυτοκίνητα δεν θα αξιοποιούν μόνο για τα... προφανή, όπως την πλοήγηση σε χάρτες ή την χρήση ψυχαγωγικού περιεχομένου, αλλά και για "επόμενης γενιάς" λειτουργίες όπως την μερική ή και πλήρη αυτοδήγηση, την ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο του οδηγού για "θέματα" στην όποια επιθυμητή διαδρομή ή την επισκευή προβλημάτων στο λογισμικό τους απομακρυσμένα και αυτοματοποιημένα.

Οι πάροχοι υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, δε, δείχνουν πλέον ολοένα και περισσότερο "ενεργοί" στην προετοιμασία των δικτύων τους για την εποχή 5G. Αν και εμπορικά τούς συμφέρει να "εισπράξουν" για πιο πολύ καιρό τις επενδύσεις που έχουν κάνει για τα παρόντα δίκτυα 4G/4G+, όλοι οι μεγάλοι Ευρωπαίοι πάροχοι από τον Σεπτέμβρη συμμετέχουν μεθοδικά στις διαδικασίες αδειοδότησης φάσματος, συνεισφέρουν στην παγίωση των τελικών τεχνικών προδιαγραφών 5G και διενεργούν περιορισμένες δοκιμές για συλλογή πολύτιμων δεδομένων χρήσης. Η ενεργοποίηση των παρόχων είναι σημαντική γιατί η μετάβαση στα δίκτυα 5G δεν θα είναι μία απλή υλικοτεχνική αναβάθμιση "πάνω από" την υποδομή 4G+: για να είναι πυκνότερη η κάλυψη και υψηλότερες οι πραγματικές ταχύτητες χρήσης, θ' απαιτηθεί εγκατάσταση πολύ περισσότερων σημείων πρόσβασης στο μέλλον, άρα λεπτομερής σχεδιασμός και στοχευμένη πρόβλεψη από σήμερα.

Για την Ελλάδα - παρά τις καθυστερήσεις και τα εμπόδια που συχνά εμφανίζονται από την δράση συγκεκριμένων φορέων ή μικροπολιτικών τοπικών συμφερόντων για τις αδειοδοτήσεις και τις εγκαταστάσεις σταθμών βάσης - υπάρχει μία σαφώς θετική παράμετρος σε όλα αυτά: επειδή η χώρα μας χαρακτηρίζεται από ποικιλλότροπη γεωγραφική διαμόρφωση, προσφέρεται για δοκιμαστική λειτουργία "σε αντίξοες συνθήκες" τέτοιων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών πριν διατεθούν σε μεγαλύτερες αγορές. Έτσι και πάλι (όπως άλλωστε συνέβη και με τα δίκτυα 3G/4G) τουλάχιστον οι Deutsche Telecom και Vodafone δεδηλωμένα θα φροντίσουν ώστε η Ελλάδα να είναι μία από τις πρώτες χώρες που θα προσφέρουν Δικτυακή πρόσβαση 5G μέσω κινητής τηλεφωνίας σε προτάσεις των COSMOTE και Vodafone. Σε περίπου δύο χρόνια από σήμερα, λοιπόν!