Όποια κι αν είναι η άποψη οποιουδήποτε για την Apple, δεν χωρά αμφιβολία στο γεγονός ότι είναι μία εταιρεία που... συνηθίζει ν' αναπροσδιορίζει τεχνολογικές κατηγορίες με το πρώτο της προϊόν σε αυτές. Το έκανε με τα φορητά player μουσικής (iPod), το έκανε με τα σύγχρονα κινητά (iPhone), το έκανε με τα tablet (iPad) και όλα δείχνουν πως είναι πολύ πιθανό να το κάνει ξανά στις αρχές του 2024, όταν θα κυκλοφορήσει το πρώτο της κράνος επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας, το Vision Pro. Ίσως είναι... γραφτό, τρόπον τινά, μετά από τόσες εταιρείες που προσπάθησαν το ίδιο με τόσα προϊόντα για τόσα χρόνια, να είναι η Apple αυτή που θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του παγκόσμιου, ευρύτερου κοινού με την δική της πρόταση "μικτής πραγματικότητας" (mixed reality).

Το πρόβλημα: με το Vision Pro να ξεκινά από τα $3499, δεν θα είναι πολύς ο κόσμος που θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει περί τίνος πρόκειται.

Όπως ίσως θα περίμενε κανείς, η Apple δεν προωθεί το Vision Pro ως μία συνηθισμένη συσκευή AR/VR. Όχι, σύμφωνα με την εταιρεία το προϊόν είναι "προσωπικός υπολογιστής εικονικού χώρου" (spatial computer), με την έννοια πως οι εφαρμογές και το περιεχόμενό του εκτείνονται πέρα από την οθόνη ενός τυπικού Η/Υ ή ενός τυπικού smartphone. Από ορισμένες απόψεις έχει δίκιο: μπορεί μεν το Vision Pro να βασίζεται σε επεξεργαστή προσωπικού υπολογιστή (τον M2 των Mac) και να χρειάζεται ειδικό συνεπεξεργαστή για την διαχείριση όλων των δεδομένων που συλλέγουν οι αισθητήρες του (ονομάζεται R1), αλλά η Apple θέλει τους καταναλωτές να φαντάζονται πως θα χρησιμοποιούν το προϊόν αυτό αξιοποιώντας ουσιαστικά ως "οθόνη" τον εκάστοτε περιβάλλοντα χώρο.

Αν αυτό ακούγεται περισσότερο ως επαυξημένη πραγματικότητα από εικονική, είναι γιατί η Apple όντως εκεί επιλέγει να δώσει έμφαση: στην "τοποθέτηση" apps, περιεχομένου και υπηρεσιών "μέσα στον χώρο", σε αιωρούμενα, μετακινούμενα και αυξομειούμενα σε μέγεθος "παράθυρα". Υπάρχει φυσικά πάντοτε η δυνατότητα να μεταβεί κανείς σε "πλήρη" εικονική πραγματικότητα και η Apple έχε φροντίσει ώστε αυτό να γίνεται με τρόπο αξιοθαύμαστα ομαλό. Η εταιρεία έχει καταβάλλει, δε, κάθε προσπάθεια ώστε όχι μόνο ο χρήστης του Vision Pro να μην αισθάνεται και να μην είναι "αποκομμένος από την πραγματικότητα" όταν το χρησιμοποιεί (εκτός κι αν το επιθυμεί ο ίδιος) αλλά και οι άλλοι γύρω του να μην έχουν την αίσθηση πως δεν μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του (κι ας θυμίζει πάρα πολύ... Black Mirror αυτός ο μηχανισμός που προβάλλει το εικονικό πρόσωπο του χρήστη στην πρόσοψη του κράνους αυτού).

Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς στην Apple τρία πράγματα. Πρώτον, έδωσε ιδιαίτερη σημασία στα προβλήματα που ταλανίζουν χρόνια τώρα όλα τα άλλα προϊόντα εικονικής ή/και επαυξημένης πραγματικότητας. Δεύτερον, ανέπτυξε ενδιαφέρουσες τεχνολογίες για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά. Τρίτον, έλαβε και τα δύο στα υπ' όψιν όταν σχεδίαζε το περιβάλλον επικοινωνίας και χρήσης του VisionOS, του λειτουργικού συστήματος στο οποίο στηρίζεται το νέο της προϊόν. Η αυτόνομη και ασύρματη λειτουργία, η παντελής έλλειψη χειριστηρίων και η χρήση αποκλειστικά χειρονομιών, φωνής και αναγνώρισης κίνησης των ματιών για τον χειρισμό μπορεί να δείχνουν υπεραισιόδοξες ή και παρακινδυνευμένες επιλογές, αλλά δείχνουν να λειτουργούν όπως πρέπει (σύμφωνα με τις περιγραφές των ελάχιστων δημοσιογράφων που ήλθαν σε επαφή με ένα πειραματικό Vision Pro τουλάχιστον).

Καθώς πρόκειται για προϊόν της Apple - και μάλιστα κόστους τριπλάσιου από το ακριβότερο αντίστοιχο που υπάρχει στην αγορά αυτήν την στιγμή - υπάρχουν φυσικά και οι ανάλογες προσδοκίες σε συγκεκριμένους τομείς. Σε όλους, ωστόσο, οι Αμερικανοί δεν απογοήτευσαν: το Vision Pro είναι όμορφα σχεδιασμένο - για τα δεδομένα αυτών των προϊόντων βέβαια - κατασκευασμένο με προσοχή και ποιοτικά υλικά. Ενσωματώνει ορισμένες τεχνολογίες αιχμής πέρα από την υπολογίσιμη επεξεργαστική του δύναμη, από τις πάρα πολύ υψηλής ανάλυσης οθόνες MicroOLED και το αληθινά πολυκατευθυντικό του σύστημα απόδοσης ήχου μέχρι την ευρεία γκάμα από αισθητήρες, κάμερες και μικρόφωνα που δίνουν στον χρήστη του Vision Pro σαφή, λεπτομερή εικόνα "του έξω κόσμου" ενόσω το αξιοποιεί. Είναι ένα προϊόν που έχει μελετηθεί, έχει δοκιμαστεί και εξελιχθεί μέσα από διαφορετικές εκδοχές για σημαντικό χρονικό διάστημα - και φαίνεται.

Αν θέλει να είναι κανείς ειλικρινής, ωστόσο, θα παρατηρήσει ότι όλα όσα επέδειξε η Apple πως μπορεί να κάνει το Vision Pro στην εκδήλωσή της έχουν ήδη προσφερθεί, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από υπάρχοντα προϊόντα του είδους. Μπορεί να παρακολουθήσει κανείς ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές με ένα PlayStation VR (τόσο το αρχικό όσο και το καινούργιο), να "τρέξει" εφαρμογές όλων των ειδών με ένα Valve Index, να "μετατρέψει" υλικά αντικείμενα σε ψηφιακή τρισδιάστατη μορφή με ένα Microsoft Hololens, να κάνει βιντεοκλήσεις ή να συμμετάσχει σε βιντεοσυσκέψεις μέσα σε εικονικό χώρο με ένα Meta Quest... η λίστα είναι μεγάλη. Δεν είχαμε κανένα... "wow moment", όπως τα χαρακτηρίζουν οι Σάξονες, κάτι δηλαδή αληθινά συναρπαστικό, κάτι που δεν είχαμε ποτέ ξαναδεί. Η μεγάλη γκάμα των σεναρίων χρήσης που επιδείχθηκαν ήταν από μόνη της εντυπωσιακή, βέβαια, όμως κανένα από αυτά δεν ξεχώρισε από μόνο του ως χαρακτηριστικό ή πρωτόγνωρο.

Η Apple δείχνει να το γνωρίζει ήδη αυτό, δείχνει επίσης όμως να καταλαβαίνει πως - στην αρχή τουλάχιστον - είναι αυτή η οικειότητα του κοινού με τις εφαρμογές και τις υπηρεσίες του συνολικού της οικοσυστήματος αυτή που θα αναλάβει να εξισορροπήσει την έλλειψη του... "wow moment". Πολλά από όσα επιδείχθηκαν είναι δημοφιλή πράγματα που εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι ήδη κάνουν καθημερινά, τα οποία όμως σε περιβάλλον επαυξημένης ή εικονικής πραγματικότητας αποκτούν "άλλη διάσταση" (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Δεν ήταν, με άλλα λόγια, καθόλου τυχαία η επιλογή της επίδειξης σελίδων Web με Safari, διενέργειας βιντεοκλήσεων με Facetime, θέασης slideshow φωτογραφιών με το Photos, ακόμη και επεξεργασίας κειμένου ή λογιστικών φύλλων με Microsoft Office. Aν συνιστούν πειστικά επιχειρήματα όλα αυτά για την απόκτηση ενός Vision Pro παραμένει ολοφάνερα... συζητήσιμο, είναι ωστόσο μία αρχή.

Υπήρξαν πάντως και... "αναλαμπές" πρωτοτυπίας ως αποδείξεις πως ναι, η μικτή πραγματικότητα μπορεί να προσφέρει νέες εμπειρίες ψυχαγωγίας ή να βοηθήσει στην παραγωγικότητα. Στην ανακοίνωση της συνεργασίας μεταξύ Apple και Disney, για παράδειγμα, ο διευθύνοντας σύμβουλος της δεύτερης επέδειξε υλικό από μία υποτιθέμενη μελλοντική έκδοση της τηλεοπτικής σειράς The Mandalorian που προσέφερε στον θεατή-χρήστη ενός Vision Pro την δυνατότητα να "μπει στην θέση του πρωταγωνιστή" σε συγκεκριμένα σημεία της δράσης σε περιβάλλον VR. Δεν ήταν ακριβώς... ξεκάθαρο το πώς ακριβώς θα ήταν κάτι τέτοιο εφικτό τεχνολογικά σήμερα, όμως αν κολοσσοί όπως η Disney όντως επενδύσουν στον συνδυασμό διαφορετικών ψηφιακών μορφών ψυχαγωγίας, τότε θα μπορούσαν να μάς περιμένουν πολλές ενδιαφέρουσες εκπλήξεις στην πορεία της εξέλιξης του Vision Pro.

Στο Αθηνόραμα Digital είχαμε δημοσιεύσει πριν από λίγο καιρό ένα άρθρο σχετικό, με το οποίο υποστηρίζαμε πως αν η Apple θέλει όντως να κάνει το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα με το πρώτο της προϊόν επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας - και να δώσει μία ώθηση σε αυτήν την ακόμη νέα, ανώριμη αγορά - θα πρέπει να το προσφέρει στο χαμηλότερο δυνατό κόστος, έστω κι αν αυτό σημαίνει πως θα σημειώσει ζημίες με αυτήν της την επιλογή. Δεν προξενεί... έκπληξη ακριβώς το γεγονός ότι η εταιρεία επέλεξε να ακολουθήσει τελικά την πεπατημένη, κυκλοφορώντας ένα πανάκριβο προϊόν ώστε να ευχαριστήσει τους επενδυτές της και να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της. Προξενεί όμως απογοήτευση γιατί αν υπάρχει, στο κάτω-κάτω, μία εταιρεία που έχει διαθέσιμους πόρους να επενδύσει ώστε να διευκολύνει καταστάσεις και να επιταχύνει διαδικασίες, αυτή είναι η Apple.

Ναι, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες τους οποίους οφείλει να συνυπολογίσει κανείς στην όλη εξίσωση του Vision Pro, όπως την διαθεσιμότητα μικροεπεξεργαστών και την διαθέσιμη γκάμα από apps γι' αυτό, όμως οι παράμετροι "αρχές του 2024", "ξεκινώντας από τα $3499" και "αρχικά μόνο στις ΗΠΑ" σημαίνουν ένα μόνο πράγμα: η αληθινή επιρροή του προϊόντος αυτού στην αγορά δεν θα φανεί πριν από το τέλος του 2024 το νωρίτερο. Έχουμε μπροστά μας μία περίοδο 8-10 μηνών μέχρι να είναι έτοιμο το Vision Pro, περιορισμένη διαθεσιμότητα αρχικά, κυκλοφορία σε όλες τις χώρες σταδιακά και μετά... μία δεύτερη "φάση beta", κατά την οποία ουσιαστικά οι δημιουργοί apps θα δοκιμάζουν τί είναι εφικτό με το προϊόν αυτό αξιοποιώντας μία σχετικά περιορισμένη πελατειακή βάση. Όταν πια θα έλθει το 2025 και κάποια στιγμή από τα μισά του και μετά θα γίνει διαθέσιμο το "μη-Pro", περισσότερο προσιτό οικονομικά μοντέλο Vision, θα έχουν περάσει ήδη δύο ολόκληρα χρόνια από την ημέρα που η Apple αποκάλυψε τα σχέδιά της για είσοδο στην αγορά AR/VR. Είναι πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και σίγουρα σημαντικά μεγαλύτερο απ' όσο θα έπρεπε για μία εταιρεία που υποτίθεται πως επιθυμεί να "οδηγεί τις εξελίξεις" σε τεχνολογικές κατηγορίες με προοπτικές.

Ακόμη κι έτσι, η ανακοίνωση του Vision Pro χαρακτηρίζεται ήδη ως ένα σημείο-σταθμός για την επαυξημένη και την εικονική πραγματικότητα: η είσοδος και μόνο της Apple στην αγορά αυτή είναι πρακτική επιβεβαίωση της σημασίας και της δυναμικής που έχουν αυτά τα προϊόντα για το μέλλον. Τί ακριβώς σημαίνει αυτό πρακτικά για το καταναλωτικό κοινό από το 2024 και μετά απομένει ν' αποδειχθεί, φυσικά, σε όλα τα επίπεδα. Όμως η δύναμη του brand της Apple και η εμπειρία της στην προώθηση προϊόντων είναι τόσο μεγάλες, ώστε το Vision Pro - ακόμη και με τα υπολογίσιμα εμπόδια που έχει να ξεπεράσει - θα μπορούσε ν' αποδειχθεί ικανό να παίξει για την αγορά του AR/VR τον ίδιο ρόλο που έπαιξε για την αγορά της κινητής τηλεφωνίας το iPhone. Και αν αυτό όντως συμβεί, τότε τα τρία και πλέον χρόνια... μαρτυρικά αργής εξέλιξης θα θεωρηθεί απ' όλους πως άξιζαν την αναμονή.