Αν υπάρχει κάτι που έχει αναχθεί σε βεβαιότητα ανάλογη του... θάνατου και της εφορίας τα τελευταία χρόνια, αυτό είναι η κυκλοφορία ενός νέου μοντέλου iPhone το φθινόπωρο. Η Apple έχει "ρυθμίσει" έτσι τη διάθεση κάθε καινούργιας έκδοσης του smartphone της ώστε χρονικά να συμπίπτει με την - επίσης ετήσια - αναβάθμιση του λειτουργικού της συστήματος για φορητές συσκευές, του iOS. Η συγκεκριμένη τακτική έχει νόημα και όντως έχει αποδώσει αποτελέσματα θαυμαστά στις τουλάχιστον δύο πιο πρόσφατες εκδόσεις iPhone. Στις προηγούμενες "σεζόν" όντως υπήρχε στην αγορά ενθουσιασμός και ανυπομονησία όσον αφορά στο τί θα φέρει στο προσκήνιο η νέα έκδοση του smartphone που άλλαξε τις ισορροπίες και τα δεδομένα. Επειδή όμως ο κόσμος της τεχνολογίας τη συνήθεια δεν φαίνεται να την εκτιμά για πάρα πολύ, φέτος τα πράγματα δείχνουν να είναι διαφορετικά. Και όχι με την καλή έννοια για την Apple... για μία σειρά από λόγους.
Ο ένας είναι ο προφανής: είναι δύσκολο έως πρακτικά αδύνατο να ενθουσιαστεί η αγορά με ένα προϊόν όταν η όλη σειρά στην οποία ανήκει έχει καταντήσει προβλέψιμη στην εξέλιξή της. Η Apple από την εποχή του iPhone 3G και μετά έχει υιοθετήσει τη στρατηγική του... "τικ-τοκ", αλλά με την αντίστροφη λογική που την υιοθετεί η Intel. Η Apple σε ένα μοντέλο αλλάζει την εμφάνιση (κι εκεί ενίοτε όχι ιδιαίτερα), το επόμενο απλώς το βελτιώνει "στα σημεία". Ανάμεσα στις εκδόσεις βλέπουμε καλύτερους επεξεργαστές και υποσυστήματα γραφικών, ναι, αλλά και πάλι με τρόπο προβλέψιμο. Για την "αποκάλυψη" του επόμενου iPhone σε 2 εβδομάδες από σήμερα, για παράδειγμα, είμαστε ήδη προετοιμασμένοι για το iPhone 5S, αφού από το 3G είχαμε πάει στο 3GS και από το 4 στο 4S. Απλά πράγματα: η ευχάριστη έκπληξη είναι ισχυρό εργαλείο PR. Και η στρατηγική της Apple έχει αποκλείσει οποιοδήποτε ενδεχόμενο τέτοιας έκπληξης πλέον.
Ο δεύτερος λόγος (όχι άσχετος με τον πρώτο) είναι οι διαβόητες αλλά σχεδόν αναπόφευκτες πια - ακόμη και σε ύποπτο βαθμό - διαρροές στοιχείων στο Web. Καταλαβαίνουμε καλύτερα από τον καθένα πόσο ενδιαφέρει το κοινό να μάθει πράγματα για τα προϊόντα για τα οποία τρέφει ενδιαφέρον, πριν από τις επίσημες παρουσιάσεις κι ανακοινώσεις οποιασδήποτε πολυεθνικής. Όμως κάτι οι "κλεφτές" φωτογραφίες μέσα από τα εργοστάσια παραγωγής, κάτι οι bloggers ή δημοσιογράφοι "με άκρες" στα εργαστήρια συνεργατών της Apple, κάτι οι καθ' όλα σκόπιμες και προγραμματισμένες διαρροές από την ίδια την Apple (η Wall Street Journal έχει γίνει... επίσημο μιντιακό φερέφωνο της αμερικανικής εταιρείας πια), ε, δεν έχουν αφήσει περιθώριο για πολλές αμφιβολίες. Για το iPhone 5S είμαστε 120% βέβαιοι πλέον, για παράδειγμα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το φθηνότερο, πλαστικού περιβλήματος iPhone 5C ανέρχεται... μόλις στο 95%. Πρακτική επιβεβαίωση επί σκηνής περιμένουμε στη σχετική παρουσίαση, τίποτε περισσότερο.
Τα παραπάνω στερούν από τα καινούργια iPhone την πιθανότητα να ενθουσιαστεί η αγορά με αυτά όσο ενθουσιαζόταν στο παρελθόν με τους προκατόχους τους. Αυτό δεν σημαίνει ούτε πως δεν θα είναι καλές συσκευές, ούτε πως δεν θα σημειώσουν εμπορική επιτυχία. Σημαίνει, ωστόσο, πως σε μία άκρως ανταγωνιστική αγορά - όπου τα superphones με Android δίνουν πια περισσότερες επιλογές για ένα πάρα, πάρα πολύ καλό κινητό που προσφέρει περίπου τα ίδια και ενίοτε περισσότερα πράγματα - το οποιοδήποτε νέο iPhone έχει δυσκολότερη "αποστολή" από ποτέ. Δεν είναι σε καμία περίπτωση πια η "εξ ορισμού καλύτερη επιλογή" ανάμεσα στα 2-3 καλύτερα smartphones κάθε έτους. Και η Apple δείχνει είτε να μην το κατανοεί αυτό, είτε να διατηρεί ένα μεγάλο ποσοστό από την αλαζονεία του Steve Jobs και να θεωρεί πως το brand του iPhone είναι αρκετό "από μόνο του". Κανένα από τα δύο ενδεχόμενα δεν την κολακεύει, προφανώς.
Όπως και να έχει το πράγμα, γι' αυτούς τους λόγους το άλλοτε εμβληματικό iPhone δείχνει να βρίσκεται φέτος "στην κόψη του ξυραφιού" ως προϊόν: είναι ακριβώς σε εκείνο το σημείο όπου έχει ήδη αμφισβητηθεί (και δικαιολογημένα), δεν ενθουσιάζει όσο άλλοτε το κοινό και πρακτικά δεν μπορεί να επιστρέψει στην εξέχουσα θέση που είχε πριν από μία τριετία. Αν τα iPhone 5S και 5C δεν έχουν κανένα αληθινό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα να επιδείξουν έναντι των καλύτερων smartphones με Android - και όχι, το App Store της Apple δεν "κάνει τη διαφορά" στο βαθμό που την έκανε κάποτε - η αμερικανική εταιρεία μπορεί να περιμένει περαιτέρω μείωση του μεριδίου αγοράς της, το οποίο έχουν ήδη περιορίσει σε κάτω του 20% οι Samsung, HTC, LG και Sony. Το ότι παραμένει θεαματικά επικερδής η Apple οφείλεται στις υψηλές τιμές των iPhone και τα μεγάλα περιθώρια κέρδους του, όχι στον όγκο των πωλήσεών τους πια. Στο κρίσιμο 4ο τρίμηνο της χρονιάς, άλλωστε, ο Cook και η ομάδα του καλείται να αποδείξει πως απευθύνεται σε κοινό ευρύτερο και αξιολογότερο από αυτό που την ακολουθεί τυφλά και τιμά καταναλωτικά. Για το αν και κατά πόσο, δε, μπορεί να αποδείξει και τον... αστικό μύθο της "καινοτόμου εταιρείας που τολμά να φέρει νέα στοιχεία στην αγορά", ούτε λόγος. Έντεκα μέρες και σήμερα!
