Δεν χρειάζεται καν να είναι κανείς ο ίδιος γονέας σήμερα για να έχει αντιληφθεί πόσο έντονη είναι η ενασχόληση των παιδιών και των εφήβων με το Internet σε κάθε του μορφή - από τα απλά apps κάθε είδους μέσω tablet ή smartphone μέχρι τα κοινωνικά δίκτυα και τα Δικτυακά games μέσω desktop ή laptop. Οι γονείς, φυσικά, θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν το γεγονός βάσει ίδιας εμπειρίας. Αυτό που, όπως δείχνουν τα πράγματα, δεν μπορούσαν να κάνουν είναι να προβλέψουν το από πόσο νωρίς, και πόσο πολύ, τα παιδιά ηλικίας 8-16 ετών εντάσσουν την Δικτυακή πρόσβαση στην καθημερινότητά τους. Και πως οι ίδιοι σε σημαντικό τους ποσοστό δεν είναι σε θέση να προσφέρουν την βοήθεια και καθοδήγηση που αυτά τα παιδιά σαφέστατα χρειάζονται στο συγκεκριμένο θέμα.
Σε αυτήν την διαπίστωση οδηγούν τα συμπεράσματα της έρευνας που διεξήγαγε πρόσφατα το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, βάσει των απαντήσεων που έδωσαν οι ίδιοι οι γονείς. Άνω του 55% εξ αυτών παραδέχεται πως το παιδί ή τα παιδιά του χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα και τις υπηρεσίες προσωπικών μηνυμάτων - Viber, Instagram, Facebook, Skype, Snapchat με αυτήν την σειρά δημοτικότητας - πολύ νωρίτερα από το ηλικιακό όριο των 13 ετών. Τα παιδιά αυτά χρησιμοποιούν τα παραπάνω καθημερινά σε ποσοστό 53% και συχνά σε ποσοστό 30%, κάτι βεβαίως αναμενόμενο από την στιγμή που οι γονείς δηλώνουν πως και οι ίδιοι κάνουν καθημερινή χρήση των κοινωνικών δικτύων σε ποσοστό άνω του 70%.
Ανησυχητική, ωστόσο, δεν είναι μόνο η συχνότητα με την οποία παιδιά τόσο νεαρής ηλικίας χρησιμοποιούν το Internet και τις υπηρεσίες του, όσο το κενό επικοινωνίας που δείχνει να υπάρχει ανάμεσα σε αυτά και τους γονείς τους στο σημαντικό αυτό ζήτημα. Το 7% των γονέων ομολογεί πως δεν γνωρίζει αν το παιδί τους έχει πέσει θύμα Δικτυακού εκφοβισμού (bullying), ποσοστό που στην πραγματικότητα είναι σίγουρα μεγαλύτερο, ενώ το 16% δεν γνωρίζει αν το παιδί τους προστατεύει τα προσωπικά του δεδομένα και το σχεδόν 20% είναι βέβαιο πως δεν το κάνει. Από την πλευρά τους, δε, τα παιδιά ομολογούν πως σχεδόν σε ποσοστό 80% (!!!) δεν έχουν ζητήσει βοήθεια από τους γονείς τους σε κάποια δύσκολη κατάσταση που ενδεχομένως αντιμετώπισαν χρησιμοποιώντας το Internet.
Όλα αυτά, μάλιστα, συμβαίνουν ενώ οι ίδιοι οι γονείς σε ποσοστό της τάξης του 80% πιστεύουν πως η χρήση των κοινωνικών δικτύων επηρεάζει την διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών τους και παράλληλα θεωρεί σε ποσοστό της τάξης του 50% κατά μέσο όρο πως τα ίδια δίκτυα δεν βελτιώνουν με τρόπο ουσιαστικό τις κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών. Η ερμηνεία των δύο παραπάνω συνδυαστικά δεν μπορεί παρά να σκιαγραφεί με μελανά χρώματα τα κοινωνικά δίκτυα στα μάτια των γονιών, οι οποίοι όμως σε μία δεύτερη έρευνα - αυτή της MRB για λογαριασμό της COSMOTE που ολοκληρώθηκε πάρα πολύ πρόσφατα - σε ποσοστό της τάξης του 50% δηλώνουν ανοιχτά πως χρειάζονται βοήθεια στην καθοδήγηση των παιδιών τους ώστε αυτά να χρησιμοποιούν το Internet με ασφάλεια.
Η ίδια έρευνα, η οποία "αγκαλιάζει" την χρήση του Δικτύου συνολικά - για εκπαίδευση, ψυχαγωγία και όχι μόνο επικοινωνία - θέλει τους γονείς ν' αναγνωρίζουν σε ποσοστό της τάξης του 75% πως το Internet έχει να προσφέρει περισσότερα οφέλη από τους κινδύνους που επιφυλάσσει. Συνδυαστικά οι δύο έρευνες, λοιπόν, θα μπορούσαν να χαρακτηρίζουν την χρήση κοινωνικών δικτύων από μικρά παιδιά ως... Δικτυακή "επιπλοκή" στα μάτια των γονέων, σχεδόν ανεπιθύμητη. Οι τελευταίοι, δε, εκφράζουν σε ποσοστό 78% ανησυχία για "υπερβολική ενασχόληση των παιδιών τους με το Internet", σε ποσοστό 70% για "τυχόν έκθεση σε επιβλαβές ή ακατάλληλο περιεχόμενο", σε ποσοστό 69% για "κλοπή προσωπικών δεδομένων" και σε ποσοστό 68% για "σεξουαλική παρενόχληση".
Είναι αναμφίβολα σημαντικό, λοιπόν, το γεγονός ότι εταιρείες όπως η COSMOTE αναγνωρίζουν την ανάγκη των γονέων να ενημερωθούν για το πώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αποφύγουν τις παραπάνω Δικτυακές "κακοτοπιές". Σε αυτό το πλαίσιο προωθείται αυτόν τον καιρό ενεργά το COSMOTE Family, μία πρωτοβουλία που απαρτίζεται από δράσεις, υπηρεσίες και εργαλεία που έχουν στόχο να στηρίξουν την προσπάθεια των γονιών να μην στερήσουν μεν στα παιδιά τους καμία από τις απεριόριστες δυνατότητες του Internet, αλλά να το κάνουν με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
Τα προγράμματα χρήσης COSMOTE Mobile Family, για παράδειγμα, προσφέρουν σε όλη την οικογένεια σύνολο όγκου δεδομένων προς κατανάλωση, από το οποίο μπορούν να "αντλούν" όλα τα μέλη της αλλά οι γονείς να μπορούν να επιβλέπουν και να ελέγχουν ευέλικτα. Η COSMOTE έχει γι' αυτόν τον σκοπό αναπτύξει ειδικό app με το όνομα Family Safety για κινητά και tablets, το οποίο επιτρέπει την διαχείριση αυτού του όγκου δεδομένων, προσφέροντας παράλληλα δυνατότητες όπως εντοπισμό της συσκευής του παιδιού ή ενημέρωση για τα apps και τα sites που αυτό χρησιμοποιεί (διαθέσιμο είναι και σχετικό σύστημα ρυθμίσεων αξιοποιήσιμο μέσα από οποιονδήποτε Web browser). Η εταιρεία έχει, άλλωστε, δημιουργήσει και ειδικό portal, το E-Parenting.gr, το οποίο προσφέρει ενημέρωση και πρακτικές συμβουλές για τους γονείς όσον αφορά πάντοτε στα συγκεκριμένα θέματα.
Με τους γονείς εμ πολλοίς να γνωρίζουν τους Δικτυακούς κινδύνους που απειλούν τα μικρά παιδιά και τους εφήβους, είναι βεβαίως εκείνο το άκρως ανησυχητικό 80% της "σιωπής" των δεύτερων αυτό που θα πρέπει να μειωθεί πρώτα απ' όλα, αν πρόκειται η γονική επικοινωνία να είναι αποτελεσματική. Από την στιγμή που αυτή αποκατασταθεί, υπάρχουν διαθέσιμοι τρόποι για τους γονείς - όπως οι προαναφερθείσα πρωτοβουλία COSMOTE Family - που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Ας ελπίσουμε, πάντως, ότι η πρωτοβουλία αυτή της COSMOTE δεν θα έχει μόνο εμπορικό αντίκτυπο, αλλά πως θα λειτουργήσει και ως μήνυμα ευαισθητοποίησης ή και... αφύπνισης αναφορικά με ένα ζήτημα για το οποίο ολοφάνερα υπάρχει όχι απλώς κενό ενημέρωσης, αλλά και στρεβλή εικόνα εκ μέρους καθόλου μικρού ποσοστού των γονέων στην Ελλάδα. Κάτι που πρέπει να διορθωθεί... χθες!
