Δεν είναι λίγοι αυτοί που, σε όλη την διάρκεια της τρέχουσας χρονιάς, έθεταν και θέτουν υπό συζήτηση το αν και κατά πόσο η επόμενη γενιά ηλεκτρονικής διασκέδασης, που εκπροσωπείται από το PlayStation5 και τα Xbox Series S|X, έχει νόημα ύπαρξης. Υποστηρίζουν, δηλαδή, πως ναι μεν οι δίσκοι SSD για ταχύτερη εκτέλεση και λειτουργία των games είναι ευπρόσδεκτοι, αν όμως πρόκειται και στα νέα συστήματα να παίζουμε τους ίδιους τίτλους με αυτούς που κυκλοφορούν εδώ και 10-15 χρόνια, απλώς με περισσότερο γυαλιστερά γραφικά και καλύτερο ήχο, τότε η μετάβαση σε αυτά τα συστήματα ίσως δεν είναι και τόσο ελκυστική ως ιδέα.

Η αλήθεια, δε, είναι πως δεν τις... βοηθά ακριβώς τις Sony και Microsoft το γεγονός ότι την ημέρα κυκλοφορίας των νέων PlayStation και Xbox δεν θα προσφέρεται ένας τίτλος αληθινά "επόμενης γενιάς", με την έννοια του τίτλου που απλώς δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί σε PS4 ή Xbox One S/X. Πού βρίσκεται λοιπόν εκείνο το καινούργιο στοιχείο που θα δώσει στους καταναλωτές το κίνητρο (ή την... δικαιολογία!) που χρειάζονται ώστε να επενδύσουν στην μελλοντική υπόσχεση που δίνουν τα νέα συστήματα; Η Sony, τουλάχιστον, για το δικό της σύστημα αυτήν την στιγμή δείχνει να έχει μία απάντηση: το νέο χειριστήριο του PS5, το DualSense.

Οι Ιάπωνες είχαν αρχίσει να υπογραμμίζουν τις δυνατότητες του νέου χειριστηρίου από πολύ νωρίς αλλά, ομολογουμένως, δίχως τρόπο να συσχετίσει κανείς όσα τότε ανέφεραν με λειτουργίες σε πραγματικά games, δεν ήταν εύκολο να τις εκτιμήσει κανείς ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Περισσότερες λεπτομέρειες η Sony δημοσιοποίησε τον Απρίλιο, μαζί με παραδείγματα αξιοποίησης των νέων μηχανισμών που ενσωματώνει το DualShock, αλλά ήταν στην πραγματικότητα η επίδειξη σε video τον Αύγουστο αυτή που κατέστησε σαφές πλέον τις επιλογές που θα προσφέρουν στους δημιουργούς video games και στους παίκτες μελλοντικά.

Οι τελευταίοι, πάντως, δεν θα χρειαστεί να περιμένουν ούτε ώρα παραπάνω από την στιγμή που θα αποκτήσουν ένα PlayStation5, για να διαπιστώσουν τί ακριβώς καθιστά το DualSense ξεχωριστό ως χειριστήριο: κάθε PS5 φέρει στον δίσκο SSD του προεγκατεστημένο το Astro's Playroom. Πρόκειται για ένα πλήρες, κανονικό... κανονικότατο video game που έχει δημιουργηθεί εξ αρχής για να εξοικειώσει τους παίκτες με τις δυνατότητες του νέου χειριστηρίου. Αυτές ο τίτλος δεν τις αξιοποιεί απλώς. Έχει δομηθεί κυριολεκτικά βάσει του πώς αυτές λειτουργούν, ενώ παράλληλα... "κλείνει το μάτι" στο πιστό κοινό των PlayStation αξιοποιώντας στον εικονικό του κόσμο με αμέτρητα μικρά και μεγάλα στοιχεία από την διαδρομή και την ιστορία τους.

Τρεις είναι οι σημαντικότεροι καινούργιοι μηχανισμοί τους οποίους αναδεικνύει το Astro's Playroom: η απτική ανάδραση (haptic feedback), οι "σκανδάλες" μεταβλητής αντίστασης (adaptive triggers) και το ενσωματωμένο μικρόφωνο. Και τους αναδεικνύει καθιστώντας τους αναπόσπαστο τμήμα του συστήματος ελέχου του τίτλου, όχι απλώς ενθαρρύνοντας αλλά... υποχρεώνοντας τους παίκτες να αξιοποιήσουν αυτούς τους μηχανισμούς σε διάφορα σενάρια χρήσης.

Η απτική ανάδραση είναι αναμφίβολα ο πλέον εντυπωσιακός από τους τρεις μηχανισμούς. Ένας τρόπος να περιγραφεί (αν και δεν είναι εύκολο) είναι αυτός: αποδίδει την αίσθηση της "αντίδρασης" που εισπράττει κανείς όταν π.χ. πληκτρολογεί στην οθόνη αφής ενός smartphone, αλλά κρατώντας ολόκληρο το χειριστήριο στα χέρια του. Η "αντίδραση" γίνεται αισθητή από πολλά (πάρα πολλά) διαφορετικά σημεία κάτω από την επιφάνειά του, αντί για την γενική "αντίδραση" που κάνει "όλο μαζί" οποιοδήποτε άλλο χειριστήριο μέχρι σήμερα. Κάθε σημείο ανάδρασης γίνεται αισθητό μεμονωμένα και με διαφορετική ένταση. Το σύστημα, δε, είναι ικανό ακόμη και να "μετακινεί" ταχύτατα την "αντίδραση" από το ένα σημείο στο άλλο, δίνοντας την εντύπωση πως αυτή "κινείται" κάτω από την επιφάνεια του χειριστηρίου!

Με αυτόν τον τρόπο το DualSense μπορεί να προσφέρει κάτι που κανένα άλλο χειριστήριο μέχρι σήμερα δεν προσέφερε: την αίσθηση της "επαφής" με διαφορετικά υλικά, ακριβώς επειδή τα σημεία ανάδρασης βρίσκονται τόσο κοντά στα χέρια του παίκτη. Στο Astro's Playroom, για παράδειγμα, ο παίκτης μπορεί να διακρίνει την διαφορά ανάμεσα στις περιπτώσεις που το ρομποτάκι περπατά πάνω σε μέταλλο, γυαλί ή άμμο. Μπορεί να διακρίνει πότε ο Astro περπατώντας συναντά αντίσταση από νερό και πότε από λάσπη, πότε χτύπησε κάτι σκληρό ή κάτι μαλακό, πού ακριβώς χτυπούν οι σταγόνες της βροχής όταν πέφτουν σε μία επιφάνεια. Το εφέ είναι πάρα, πάρα πολύ πειστικό και - ειδικά συνδυασμένο με ήχο - μπορεί να δώσει πραγματικά την εντύπωση στον παίκτη πως "έρχεται σε επαφή" με εικονικά αντικείμενα διαφορετικής υφής.

Οι "σκανδάλες" μεταβλητής αντίστασης συγκριτικά δεν είναι τόσο εντυπωσιακές όσο η απτική ανάδραση: είναι χαρακτηριστικό εξελικτικό, όχι επαναστατικό. Ενώ αυτά τα πλήκτρα "σκανδάλες" στα χειριστήρια μέχρι σήμερα λειτουργούσαν όπως τα υπόλοιπα πλήκτρα, τα αντίστοιχα στο DualSense προσφέρουν πολλαπλά επίπεδα (πολυάριθμα μάλιστα) πίεσης στην ίδια κίνηση. Έτσι όταν αυτή εκτελείται στην πληρότητά της - από την "σκανδάλη" σε ουδέτερη θέση μέχρι την θέση πλήρους πίεσης δηλαδή - ο παίκτης αισθάνεται "αντίσταση" ολοένα και μεγαλύτερη κατά την διάρκειά της. Αισθάνεται επίσης την "ενέργεια" που "μαζεύεται", όπως π.χ. όταν πιέζει ένα ελατήριο (και βάσει κατασκευής... ακριβώς έτσι!), παρακινώντας τον να την "ελευθερώσει".

Ο μηχανισμός είναι αρκετά εξελιγμένος ώστε τα επίπεδα πίεσης να διακρίνονται μεταξύ τους χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, αλλά και να βρίσκονται "σημεία ισορροπίας" ανάμεσα σε δύο διαφορετικά επίπεδα πίεσης (όπως π.χ. στο αμπραγιάζ ενός αυτοκινήτου). Στο Astro's Playroom η αλήθεια είναι πως αυτό το χαρακτηριστικό αξιοποιείται με τρόπους λίγο έως πολύ κοινότυπους, όπως π.χ. στον έλεγχο ενός τεράστιου ελατηρίου-τμήματος στολής για το ρομπότ, το οποίο το βοηθά να κάνει άλματα που κανονικά δεν θα μπορούσε. Ειρωνικά, ωστόσο, είναι ευκολότερο να φανταστεί κανείς αυτήν την στιγμή χρήσεις για τις "σκανδάλες" μεταβλητής αντίστασης σε δημοφιλείς τίτλους, παρά για την απτική ανάδραση, η οποία είναι περισσότερο φιλόδοξη και ευέλικτη αλλά απαιτεί από τους δημιουργούς games να σκεφτούν καλά πώς θα την αξιοποιήσουν και να γίνει σχετική πρόβλεψη κατά την ανάπτυξη μιας παραγωγής - αν ο στόχος είναι να προσφέρει όντως "το κάτι παραπάνω".

Το μικρόφωνο που ενσωματώνει το DualSense κάνει, φυσικά, αυτό ακριβώς που περιμένει κανείς από τα μικρόφωνα να κάνουν. Η ευαισθησία του είναι ικανοποιητική, με την έννοια πως δεν θα χρειαστεί να... ουρλιάζει ο παίκτης πάνω από το χειριστήριο για να ακουστεί από τους συμπαίκτες του ή για να "καταλάβει" το PS5 συγκεκριμένες εντολές. Στο Astro's Playroom χρησιμοποιείται συμβατικά αλλά, από την άλλη πλευρά, πόσα πράγματα μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε με ήχους που παράγει άνθρωπος, αν αυτοί δεν είναι λέξεις; Στο σενάριο χρήσης της πλήρους αναγνώρισης φωνής, βέβαια, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι τελείως διαφορετικά. Κατά βάση... κανείς δεν γνωρίζει πώς θα σκεφτούν να αξιοποιήσουν οι δημιουργοί games το μικρόφωνο μελλοντικά ως μέθοδο μεταβίβασης εντολών ή ως τμήμα ενός διαφορετικού συστήματος χειρισμού σε μερικά χρόνια - και αυτό είναι σαφώς ενδιαφέρον από μόνο του.

Η παρατήρηση αυτή οδηγεί... νομοτελειακά και στο μόνο σημείο προβληματισμού αναφορικά με τα νέα χαρακτηριστικά του DualSense. Η απτική ανάδραση είναι απίθανη και και οι "σκανδάλες" μεταβλητής αντίστασης εξαιρετικά χρήσιμες, αλλά το πόσο δημοφιλείς θ' αποδειχθούν μελλοντικά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τις εταιρείες ανάπτυξης και έκδοσης games. H ίδια η Sony είναι πρακτικά βέβαιο πως θα αξιοποιήσει όλους τους νέους μηχανισμούς εκτενώς στις δικές της παραγωγές, κάτι σαφώς ευπρόσδεκτο και σίγουρα πολύ σημαντικό. Αυτές ωστόσο οι δυνατότητες θα πρέπει να υλοποιηθούν σε πολλά διαφορετικά games από πολλές διαφορετικές κατηγορίες προκειμένου να εξελιχθούν σε αληθινό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του PS5. Και αφού μόνο αυτό τις προσφέρει, θα κάνουν οι μεγάλες εκδότριες - ειδικά εκείνες που βασίζονται κυρίως σε κυκλοφορίες πολλαπλών φορμά - την απαραίτητη επένδυση;

Αυτή είναι μία ερώτηση που μπορεί να απαντηθεί μόνο σε βάθος χρόνου. Αυτό που αξίζει αυτή τη στιγμή η Sony είναι τα εύσημα και η αναγνώριση πως επεδίωξε να προσφέρει καινούργια στοιχεία στον καθιερωμένο επί δεκαετίες έλεγχο των video games και τα κατάφερε: η απτική ανάδραση και οι "σκανδάλες" μεταβλητής αντίστασης μπορούν όντως να προσδώσουν στα games του PS5 μία αίσθηση "επόμενης γενιάς", σίγουρα διαφορετική, που ο ανταγωνισμός δεν προσφέρει. Τα λεπτομερή γραφικά, ο τρισδιάστατος αλληλεπιδραστικός ήχος και ο εξελιγμένος έλεγχος μπορούν, συνεργατικά, να αποδώσουν ψυχαγωγικές εμπειρίες περισσότερο συναρπαστικές από αυτές που ένα PS4 ή και ένα Xbox Series S|X θα μπορούσαν να υλοποιήσουν.

Αυτό που μένει, στην πραγματικότητα, να δούμε είναι το πότε "θα πάρει σάρκα και οστά" η υπόσχεση που όλα τα παραπάνω μαζί δίνουν στο καταναλωτικό κοινό για video games αληθινά "επόμενης γενιάς" με το PlayStation5. Πόσος καιρός θα χρειαστεί; Δεν γνωρίζουμε. Αυτό που ξέρουμε, με βεβαιότητα έχοντας πια ασχοληθεί και με το DualSense, είναι πως όλα τα απαραίτητα "συστατικά" είναι παρόντα. Η Sony και οι συνεργάτιδές της εκδότριες εταιρείες θα πρέπει απλώς να τα συνδυάσουν με τρόπους καινούργιους, ευφάνταστους και διαφορετικούς. Ανυπομονούμε!