Πέρασε - ναι, κιόλας! - ένας χρόνος "και κάτι" από την κυκλοφορία του PlayStation VR 2: το περιφερειακό εικονικής πραγματικότητας της Sony έγινε διαθέσιμο στις 22/02/2023 χωρίς... πολλές τυμπανοκρουσίες, συνοδευόμενο από 40 περίπου τίτλους, αμφιλεγόμενη τιμή πώλησης και σημαντικό αριθμό από θετικές, αλλά όχι διθυραμβικές, αξιολογήσεις. Στην κριτική μας το είχαμε χαρακτηρίσει ως πάρα πολύ καλό προϊόν, όμως είχαμε επίσης υπογραμμίσει πως πολλά για την εμπορική του πορεία θα εξαρτώνταν από το πόσα και πόσο ποιοτικά (κατά προτίμηση αποκλειστικά) games θα κυκλοφορούσαν μέσα στους πρώτους 18 μήνες παρουσίας του στην αγορά.

Οι 12 λοιπόν από αυτούς τους 18 μήνες έχουν ήδη περάσει. Τί έχει επιτύχει μέχρι στιγμής το PS VR2; Πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα στον κρίσιμο γι' αυτό τομέα της υποστήριξης σε games και στον τομέα του γενικού ενδιαφέροντος που δείχνει το καταναλωτικό κοινό γι' αυτό; Ποιές δείχνουν να είναι οι προοπτικές του για το μέλλον βάσει των παραπάνω και τί μπορούμε να περιμένουμε από το PS VR2 ρεαλιστικά το 2024; Απαντήσεις!

Πωλήσεις άγνωστες, καταναλωτικό ενδιαφέρον χλιαρό
Πρώτα απ' όλα, λοιπόν: αναφορικά με τί έχει καταφέρει εμπορικά το PS VR2 μέσα στον πρώτο χρόνο παρουσίας του στην αγορά είναι δύσκολο να εκφέρει άποψη κανείς, επειδή... λίγοι είναι οι άνθρωποι που γνωρίζουν με βεβαιότητα ακριβή αριθμό πωλήσεων. Η Sony δεν έχει κάνει οποιαδήποτε επίσημη ανακοίνωση σχετική από τον περασμένο Μάιο - όταν γνωστοποίησε πως είχαν αγοραστεί σχεδόν 600.000 PS VR2 μέσα στις πρώτες έξι εβδομάδες διαθεσιμότητάς του - και οι αναλυτές παραμένουν διχασμένοι ως προς το αν το προϊόν του ιαπωνικού κολοσσού ξεπέρασε το ορόσημο του ενός εκατομμυρίου πωλήσεων μέσα στο 2023 ή όχι.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι επίσης δύσκολο να κάνει οποιοσδήποτε ακόμη και μία γενική εκτίμηση βασισμένος στα στοιχεία πωλήσεων άλλων εμπόρων, παραδοσιακών ή online, καθώς το PS VR2 μπορεί επίσης να αγοραστεί απευθείας από το επίσημο ηλεκτρονικό κατάστημα του PlayStation (για την ακρίβεια αυτός ήταν ο ευκολότερος τρόπος ν' αποκτηθεί αρχικά). Σε κάθε περίπτωση η επιλογή της Sony να μην γνωστοποιεί επίσημο αριθμό πωλήσεων δεν μπορεί να μην προβληματίζει σε έναν βαθμό. Ακόμη, δε, και αν έχει ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο σε πωλήσεις το PS VR2, και πάλι δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί τεράστια, εντυπωσιακή εμπορική επιτυχία αν σκεφτεί κανείς πως το ίδιο το PS5 έχει πλέον αγγίξει ή ξεπεράσει τα 55 εκατομμύρια πωλήσεων παγκοσμίως: η αναλογία, με οποιαδήποτε μέτρα και σταθμά, παραμένει μικρή, έστω και για ένα προϊόν που απευθύνεται ούτως ή άλλως σε συγκεκριμένο κοινό και κοστίζει όσο κοστίζει.

Αυτό που θεωρούμε, ωστόσο, ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα για την Sony από τον αριθμό των πωληθέντων PS VR2, ειδικά μακροπρόθεσμα, είναι η έλλειψη ενθουσιασμού ή μεγάλου ενδιαφέροντος που μπορεί να διακρίνει κανείς στα Δικτυακά μέσα ενημέρωσης, κλαδικά ή ευρύτερα: αν εξαιρέσει κανείς τις όποιες ανακοινώσεις για νέες κυκλοφορίες τίτλων ή αποκαλύψεις νέων παραγωγών, απλά δεν υπάρχει εκτεταμένη αρθρογραφία για το PS VR2 στο Web. Ακόμη και το επίσημο PlayStation Blog δεν προσφέρει παρά ελάχιστες αναρτήσεις κάθε μήνα με θέμα το περιφερειακό εικονικής πραγματικότητας της Sony και θα πρέπει να επισκέπτεται κανείς απολύτως εξειδικευμένα sites για το θέμα (όπως π.χ. το Mixed) αν θέλει να ενημερώνεται σταθερά γύρω από το PS VR2. Μπορεί να είναι και αυτό ένα ενδεικτικό στοιχείο, μπορεί και όχι, δεν παύει ωστόσο να είναι ανησυχητικό.

Το θέμα των διαθέσιμων games ακόμη μεγάλο
Όσον αφορά στο θέμα της υποστήριξης που έχει τύχει το PS VR2 - πιθανότατα το σημαντικότερο για την επιτυχία οποιασδήποτε νέας πλατφόρμας - τα πράγματα δεν φαίνεται να εξελίχθηκαν με τον τρόπο που όλοι θα θέλαμε. Από την μία πλευρά η αρχική γκάμα των games που συνόδευσαν το PS VR2 στην πρεμιέρα του ήταν πολύ καλή, με έναν μικρό αριθμό παραγωγών πολύ υψηλού επιπέδου, με μερικούς ακόμη τίτλους με ενδιαφέρον αντικείμενο και ιδέες, με ικανοποιητικότατη ποικιλία συνολικά. Από την άλλη πλευρά αυτά τα 40 αρχικά games δεν ακολούθησε μία σταθερή ροή ποιοτικών, ελκυστικών ή έστω αξιοπρόσεκτων τίτλων για μήνες. Είναι το... κλασικό πρόβλημα των νέων φορμά όταν εμφανίζονται στην αγορά, ναι, μα αυτό δεν σημαίνει πως στο πλαίσιο ενός προϊόντος όπως το PS VR2 δεν συνεχίζει να λειτουργεί αρνητικά για την πορεία του.

Έπρεπε να φτάσουμε ουσιαστικά στο καλοκαίρι για να κυκλοφορήσουν τέσσερα games πραγματικά ποιοτικά για το PS VR2 - συγκεκριμένα τα Synapse, C-Smash VRS, Red Matter 2 και Pistol Whip - καθώς οι περισσότερες άλλες παραγωγές που εμφανίστηκαν στο μεσοδιάστημα δεν ήταν σε θέση να διατηρήσουν τον αρχικό ενθουσιασμό της εμφάνισης ενός νέου φορμά εικονικής πραγματικότητας στην αγορά. Στο τρίτο και στο τέταρτο τρίμηνο είχαμε, δε, εν πολλοίς επανάληψη του ίδιου σκηνικού και έπρεπε να φτάσουμε στον Δεκέμβριο - στην κυκλοφορία του Arizona Sunshine 2 - για να δούμε πάλι νέο τίτλο ικανό να δικαιολογήσει την αγορά ενός PS VR2. Τους προηγούμενους μήνες παρακολουθούσαμε εν πολλοίς την κυκλοφορία παραγωγών είτε προβλέψιμων, είτε απλώς αναβαθμίσεων από εκδόσεις για το αρχικό PS VR, είτε τίτλων προερχόμενων από άλλες πλατφόρμες εικονικής πραγματικότητας.

Όλοι αυτοί οι τίτλοι επεκτείνουν την βιβλιοθήκη των games για PS VR2, ναι, αλλά δεν μπορούν αυτόνομα να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των καταναλωτών - είτε αυτών που "ξέρουν από VR", είτε αυτών που δεν ξέρουν. Έτσι όμως, με εξαίρεση μερικούς από τους αρχικούς τίτλους και εκείνους που αναφέραμε μόλις, δημιουργείται η εντύπωση πως δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί αρκετά πρωτότυπα, καινοτομικά, διαφορετικά games ειδικά για PS VR2. Παραγωγές που αληθινά να αξιοποιούν με τρόπους που δεν έχουμε ξαναδεί τόσο την πρόσθετη ισχύ του PS5 όσο και τις αυξημένες δυνατότητες του νέου PS VR, ώστε να κεντρίσουν το ενδιαφέρον όχι μόνο των αφοσιωμένων παικτών, αλλά και του ευρύτερου κοινού σε έναν βαθμό. Η μεγάλη πλειοψηφία των παρόντων τίτλων PS VR2 ανήκει σε 5-6 διαφορετικές αλλά... πολύ συγκεκριμένες κατηγορίες, σαν να φοβούνται οι δημιουργοί τίτλων γι' αυτό να απομακρυνθούν έστω και λίγο από αυτό που θεωρούν πως ενδιαφέρει την πλειοψηφία των κατόχων PS VR2.

Αυτό το γεγονός, καθώς και η αντικειμενικά μικρή μέχρι στιγμής συμβολή της ίδιας της Sony στην βιβλιοθήκη games για το PS VR2, προβληματίζουν εξίσου. Ακόμη και με δεδομένο το κόστος ανάπτυξης των τίτλων VR - και το οικονομικό ρίσκο που αυτό συνεπάγεται - η εμφάνιση τόσων, μα τόσων πολλών games με στυλ και αντικείμενο που έχουμε δει και ξαναδεί στο παρελθόν δεν βοηθά κανέναν. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται η εντύπωση πως το PS VR2 είναι εν πολλοίς μία εντυπωσιακά βελτιωμένη εκδοχή του αρχικού PS VR και όχι μία πολλά υποσχόμενη νέα πλατφόρμα εικονικής πραγματικότητας με πολύ περισσότερες δυνατότητες. Είναι βέβαιο, δε, πως οι καταναλωτές που το έχουν ήδη αγοράσει δεν το έκαναν για να παίξουν τα ίδια games με το παρελθόν απλώς βελτιωμένα στον τεχνικό τομέα, αλλά με την προσδοκία να παίξουν νέα, διαφορετικά games που δεν μπορούσαν να έχουν μέχρι πρότινος.

Αυτό που δείχνει να λείπει, με άλλα λόγια, από την βιβλιοθήκη τίτλων του PS VR2 είναι αυτό που... παλιομοδίτικα αλλά γλαφυρά περιγράφαμε κάποτε ως "killer-app" για ένα νέο φορμά ή μία νέα πλατφόρμα: το είδος της πρωτότυπης, εντυπωσιακής, ξεχωριστής αποκλειστικής παραγωγής που παρακινεί από μόνη της να επενδύσει κανείς στο σύστημα που την φιλοξενεί για να ασχοληθεί μαζί της. Ναι, δεν είναι εύκολο να συλλάβει, σχεδιάσει και υλοποιήσει κανείς αυτό το είδος των μοναδικών παραγωγών, μα εν τέλει μερικές τέτοιες χρειάζεται το PS VR2 για να κεντρίσει για τα καλά το ενδιαφέρον των κατόχων PS5 και να αυξήσει τις πωλήσεις του. Και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος προβληματισμού: αν οι πρώτοι 18 μήνες ανάπτυξης games για PS VR2 έφεραν στο προσκήνιο πανελάχιστους τέτοιους τίτλους, πώς θα προκύψουν στους επόμενους 18 μήνες περισσότεροι; Και ποιοί δημιουργοί θα τους αναπτύξουν, αν όχι η ίδια η Sony και οι εσωτερικές της ομάδες, που όμως δείχνουν να έχουν άλλες προτεραιότητες;

Μελλοντικές προοπτικές, εταιρικές επιλογές
Αν και οι πρώτοι 12 μήνες της διαδρομής του PS VR2 στην αγορά δεν κύλησαν με τρόπο ιδανικό ακριβώς, και οι λόγοι προβληματισμού παραμένουν ουκ ολίγοι, υπάρχει περιθώριο για ανασύνταξη και διορθωτικές κινήσεις εκ μέρους της Sony καθώς και άλλες παράμετροι που θα μπορούσαν να αποδειχθούν θετικές για το προϊόν. Υπάρχουν ήδη, για παράδειγμα, πάνω από 30 νέα games για PS VR2 με ήδη επιβεβαιωμένες ημερομηνίες κυκλοφορίας ως τον Ιούνιο και ακόμη 60 ή 70 άλλα games υπό ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει πως, μέχρι να φτάσει τα δεύτερα γενέθλιά του, το PS VR2 θα προσφέρει κοντά στα 250 διαφορετικά games στους καταναλωτές, αριθμός όχι ευκαταφρόνητος για αυτού του είδους την πλατφόρμα. Δεν θα είναι όλοι αυτοί οι τίτλοι της ίδιας ποιότητας, εννοείται, μα μία βιβλιοθήκη games με αρκετό εύρος, βάθος και ποικιλία θα βοηθήσει το PS VR2 να προσελκύσει σταδιακά ένα ποσοστό του κοινού στο οποίο στοχεύει.

Η Sony ανακοίνωσε πριν από λίγα εικοσιτετράωρα, επίσης, ότι κάποια στιγμή μέσα στο 2024 θα προσθέσει "την δυνατότητα οι κάτοχοι PS VR2 να έχουν πρόσβαση και σε πρόσθετα games σε PC, έτσι ώστε να έχουν στην διάθεσή τους ακόμη μεγαλύτερη ποικιλία τίτλων πέρα από αυτήν που προσφέρεται από το PS5". Δυστυχώς από αυτήν την πρόταση και μόνο δεν μπορεί να συμπεράνει κανείς εύκολα τί ακριβώς σημαίνει αυτό για τους καταναλωτές σε επίπεδο καθαρά πρακτικό, αλλά αν το προϊόν της Sony μπορεί με κάποιον τρόπο να αξιοποιήσει τίτλους που έχουν αναπτυχθεί για άλλα συστήματα VR - π.χ. με σωστούς drivers όλων των υποσυστημάτων του PS VR2 για PC και ένα είδος μηχανισμού εξομοίωσης - τότε η αξία του θα αυξανόταν σημαντικά ακόμη και μόνο βάσει αυτής της δυνατότητας.

Συν τοις άλλοις, υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα ο δεύτερος χρόνος διαδρομής του PS VR2 στην αγορά να προσφέρει στο κοινό καλύτερα, αρτιότερα και ίσως περισσότερο διαφορετικά games συγκριτικά με τον αρχικό. Το λογισμικό ανάπτυξης των games για PS VR2 δεν ήταν στην πραγματικότητα έτοιμο και πλήρες πριν την κυκλοφορία του προϊόντος και πολλοί δημιουργοί κατά βάση πιστοποίησαν και ολοκλήρωσαν την δουλειά τους αφότου αυτό έγινε εμπορικά διαθέσιμο. Τα πράγματα στον συγκεκριμένο τομέα έχουν έκτοτε βελτιωθεί αισθητά, οι προγραμματιστές έχουν σαφέστερη ιδέα του τί μπορεί να κάνει το PS VR2 και υπάρχουν πλέον πολύ περισσότερα διαθέσιμα παραδείγματα υλοποιημένων ιδεών και μηχανισμών αλληλεπίδρασης απ' όπου μπορεί να εμπνευστεί κανείς. Βάσει αυτών υπάρχει σημαντική πιθανότητα το δεύτερο "κύμα" τίτλων για PS VR2 να αποδειχθεί περισσότερο ενδιαφέρον.

Ακόμη και με δεδομένα τα παραπάνω, ωστόσο, δεν χωρά αμφιβολία στο γεγονός ότι αν η Sony αληθινά ενδιαφέρεται για το PS VR2 - ακόμη και ως προϊόν περιορισμένης απήχησης συγκριτικά π.χ. με το PS5 - τότε θα πρέπει να το στηρίξει με τρόπο περισσότερο ενεργό το 2024. Τα δικά της studio ανάπτυξης τίτλων θα πρέπει να προσφέρουν έστω ελάχιστους τίτλους υψηλής ποιότητας για PS VR2, καινοτομικούς κι εντυπωσιακούς, ώστε να αποδείξουν έμπρακτα την πίστη της εταιρείας στο προϊόν της και τις προοπτικές του. Η Sony θα πρέπει επίσης να αρχίσει να προωθεί το PS VR2 με τρόπο περισσότερο συστηματικό και ουσιαστικό από ένα σημείο και πέρα. Η πικρή αλήθεια είναι πως όσο ενδιαφέροντα games για PS VR2 κι αν προσφέρουν οι υπόλοιπες εταιρείες και δημιουργοί, η κύρια ευθύνη της υποστήριξής του συνεχίζει να βαραίνει την Sony. Αν οι Ιάπωνες θέλουν να το δουν να πετυχαίνει εμπορικά, θα πρέπει να τού την προσφέρουν τώρα που την έχει ανάγκη. Είναι τόσο απλό.

Όταν όλα έχουν ειπωθεί, υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο το PS VR2 να μην επιτύχει τον αντικειμενικό του στόχο: να αποδειχθεί, σε βάθος χρόνου, μία γενναία προσπάθεια που δεν είχε πολλές πιθανότητες μεγάλης εμπορικής επιτυχίας εξ αρχής. Είναι όμως πολύ σημαντικό για την αγορά της εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας πως αυτό το προϊόν υπάρχει. Είναι ο πλέον προσιτός τρόπος να απολαύσει κανείς μερικές εμπειρίες AR/VR πάρα πολύ υψηλής ποιότητας, είναι ο ευκολότερος να "στηθεί" και να χρησιμοποιηθεί, ενώ είναι ο μόνος εστιασμένος στα games αυτά καθ' αυτά - και ναι, είναι πλεονέκτημα αυτό τελικά. Είναι επίσης το μόνο προϊόν της συγκεκριμένης κατηγορίας και αυτού του προσανατολισμού που έχει άμεση σχέση με ένα brand τόσο ισχυρό όσο του PlayStation.

Το PS VR2 μπορεί να μην είναι τέλειο, αλλά είναι ένα πάρα, πάρα πολύ καλό προϊόν με μεγάλες προοπτικές, που αξίζει μια ευκαιρία να επιτύχει. Ας ελπίσουμε πως η Sony θα τού δώσει αυτήν την ευκαιρία. Γιατί αν δεν το κάνει αυτή, δεν θα το κάνει κανένας άλλος για λογαριασμό της, όχι;