Όχι πως δεν γνωρίζαμε φυσικά εδώ και πολύ καιρό την σχετική εξέλιξη - από το 2015, κατά βάση, όταν η Sony ανακοίνωσε πως δεν θα διαθέσει άλλους πόρους ανάπτυξης games στο PS Vita - όμως το φορητό σύστημα ηλεκτρονικής διασκέδασης του ιαπωνικού κολοσσού μπήκε πριν από λίγα εικοσιτετράωρα στην τελική ευθεία της "συνταξιοδότησής" του κι επίσημα: από τον ερχόμενο Μάρτιο για όλες τις αγορές πλην της ιαπωνικής θα σταματήσει η παραγωγή των καρτών μνήμης στις οποίες διατίθενται τα games του. Αυτά θα συνεχίσουν να προσφέρονται μέσα από το PlayStation Store. Όμως η νέα ανακοίνωση, σε συνδυασμό με μία άλλη της μη προσφοράς πλέον δωρεάν games για PS Vita κάθε μήνα στους συνδρομητές PS Plus (επίσης από τον ερχόμενο Μάρτιο), δεν αφήνει περιθώριο για αμφιβολίες: έχοντας κρατήσει το PS Vita σε κατάσταση... ημιθανή σχεδόν για 3 ολόκληρα χρόνια, η Sony ξεκινά την διαδικασία τερματισμού της πορείας του στην αγορά οριστικά και ανεπιστρεπτί.

Δεν έχει έλθει βέβαια η ώρα για... επικήδειους ακόμη, όμως είναι πολύ δύσκολο να μην αισθανθεί κανείς "απολογιστικά" πως το ισχυρότερο αποκλειστικά φορητό σύστημα ψυχαγωγίας που κυκλοφόρησε ποτέ (δεν είναι πια το ισχυρότερο φορητό γιατί υπάρχει το Nintendo Switch) άξιζε καλύτερη θέση στην αγορά. Ήταν μία συσκευή αληθινά μπροστά από την εποχή της όταν κυκλοφόρησε στις αρχές του 2012, με έξοχη οθόνη OLED, αποτελεσματικό σύστημα χειρισμού, άφθονη επεξεργαστική δύναμη και μερικές πολύ ενδιαφέρουσες νέες ιδέες όσον αφορά στην αλληλεπίδραση με τον παίκτη και το πώς αυτή θα μπορούσε να αξιοποιηθεί πρωτότυπα σε games. Παρ' όλα αυτά έχει σημειώσει μέχρι σήμερα πωλήσεις που μόλις κι αγγίζουν τα 16 εκατομμύρια παγκοσμίως, την στιγμή που ο αντίπαλός του στην αγορά, το Nintendo 3DS, ξεπέρασε τα 72 εκατομμύρια και ο προκάτοχός του, το PSP, τα 80 εκατομμύρια. Εμπορικά, το PS Vita δεν μπορεί να θεωρηθεί με κανέναν τρόπο επιτυχές.

Αν και όλοι... έχουμε τις θεωρίες μας σχετικά με το "τί έφταιξε" όσον αφορά στο PlayStation Vita, άλλες στο γενικότερο πλαίσιο όπου μπορούμε να τις κρίνουμε σήμερα ευσταθούν περισσότερο, άλλες λιγότερο. Ναι, το 2012 ο κόσμος είχε ήδη ενστερνιστεί σε καθολικό σχεδόν βαθμό τα smartphones και τα tablets για mobile gaming και οποιοδήποτε διαφορετικό προϊόν θ' αντιμετώπιζε προβλήματα (αλλά αυτό δεν εξηγεί την επιτυχία του 3DS στο ίδιο διάστημα). Ναι, ήταν μάλλον ακριβό όταν πρωτοκυκλοφόρησε και με όχι αρκετά games επιπέδου ΑΑΑ να το συνοδεύουν (αλλά έτσι ξεκίνησαν κι άλλα συστήματα που στην συνέχεια πέτυχαν). Ναι, δεν επέδειξε από νωρίς εκείνες τις εντυπωσιακές αποκλειστικές παραγωγές για τις οποίες αγοράζει κανείς καινούργιο σύστημα ψυχαγωγίας (αλλά και πάλι το 3DS ξεκίνησε χειρότερα και στην συνέχεια επανήλθε σ' επιτυχή τροχιά).

Όλα τα παραπάνω ισχύουν, ο αντίλογός τους επίσης. Υπάρχουν κι άλλοι δευτερεύοντες πιθανοί λόγοι, που ποικίλλουν από τις ακριβές κάρτες μνήμης του PS Vita και τις τιμές πώλησης των τίτλων του, μέχρι τον ανεπιτυχή προσδιορισμό του χαρακτήρα του, ο οποίος "εμπλουτίστηκε" με διάφορα apps (που δεν ενδιέφεραν κανέναν γιατί όλοι τα είχαν διαθέσιμα ήδη στα κινητά τους). Το μόνο σίγουρο είναι πως η Sony θα μπορούσε να είχε βοηθήσει πιο πολύ το PS Vita στα πρώτα του βήματα, διαθέτοντας μεγαλύτερα κονδύλια για marketing και για την ανάπτυξη κορυφαίων αποκλειστικών games γι' αυτό. Όμως αυτό δεν συνέβη. Η Sony τήρησε εν πολλοίς στάση αναμονής απέναντί του καθ' όλη τη διάρκεια του 2012-2013 και "ο χρόνος τελείωσε" για το αξιόλογο μα άτυχο φορητό σύστημα όταν ο ιαπωνικός κολοσσός (παρακινημένος από την τεράστια αρχική εμπορική επιτυχία του PlayStation4) έστρεψε όλη του την προσοχή και τους πόρους στο δεύτερο.

Εμπορικά η απόφαση αυτή της Sony το 2014 ήταν ασφαλώς σωστή - αποδείχθηκε τέτοια και στο πέρασμα του χρόνου - όμως ήταν κι εκείνη που ουσιαστικά "σφράγισε" την μοίρα του PS Vita. Κάποιες προσπάθειες που έγιναν από κει και πέρα ήταν "με μισή καρδιά" και φυσιολογικά ανεπιτυχείς, όπως η προώθησή του ως σύστημα-επέκταση του PS4 μέσω Remote Play και η μεταμόρφωσή του σε mini οικιακό σύστημα ως PlayStation TV. Στο μεταξύ η τιμή του προϊόντος μειώθηκε, το κόστος των καρτών μνήμης επίσης, καθιερώθηκε ο μηχανισμός Cross Buy για φθηνότερα games μέσω του PS Store, κυκλοφόρησε ένας αριθμός από πάρα πολύ καλούς τίτλους για το σύστημα αλλά... ήταν πλέον αργά. Η προαναφερθείσα ανακοίνωση της Sony, με την οποία άφηνε ουσιαστικά το θέμα της υποστήριξης του Vita με νέα games στις άλλες εταιρείες πλέον, σήμανε κατά βάση και η αρχή του τέλους του.

Διάφορες συζητήσεις γίνονται αυτόν τον καιρό όσον αφορά στον λόγο ύπαρξης των εξειδικευμένων φορητών συστημάτων ψυχαγωγίας - ακριβώς επειδή το Nintendo Switch, έστω και υβριδικό, απέδειξε πως το mobile gaming χωρίς κινητό ή tablet δεν είναι τελικά αδιάφορο για εκατομμύρια καταναλωτές. Όμως είναι δύσκολο πια να φανταστεί κανείς, με τα δεδομένα του 2018, μία Sony πρόθυμη να επενδύσει πολλά εκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη και προώθηση ενός νέου φορητού συστήματος, ενός PS Vita 2.0 τρόπον τινά. Όχι όταν το πρώτο αποδείχθηκε ανεπιτυχές και όχι όταν το παρόν της οικιακό σύστημα, το PlayStation4, αποδεικνύεται τόσο επιτυχές ώστε να την οδηγεί με πολύ καλές πιθανότητες σ' επικράτηση και στην επόμενη μάχη με την Microsoft και το όποιο επόμενο Xbox.

Η Sony λογοδοτεί σε μετόχους και θα κάνει την ασφαλή επιλογή. Και η Ιστορία του gaming θα καταγράψει το PS Vita ως αποτυχία με τον ίδιο τρόπο που απέτυχε το Nintendo WiiU, αμιγώς εμπορικά δηλαδή, ενώ το πρώτο το αγάπησαν εκατομμύρια καταναλωτών που, ακόμη και σήμερα ερωτηθέντες, μιλούν γι' αυτό θετικά (ενώ για το δεύτερο κανείς). Θύμα των περιστάσεων το Vita; Ίσως. Θα ξεχαστεί; Από μας, όχι.