Περίπου από... το πουθενά - φημολογία για μία "Δικτυακή έκδοση των Windows" είχε ακουστεί πέρσι το καλοκαίρι αλλά δεν είχε επανέλθει έκτοτε - η Microsoft αποκάλυψε μία νέα, διαφορετική κατεύθυνση εξέλιξης για τους σύγχρονους προσωπικούς υπολογιστές. Όπως σχεδόν όλα τα... "φουτουριστικά" πράγματα στην τεχνολογία η κατεύθυνση σχετίζεται με την αμιγώς Δικτυακή λειτουργία συστημάτων ή υπηρεσιών (cloud), χωρίς όμως να σχετίζεται μόνο με δεδομένα ή την αποθήκευσή τους: τα Windows 365 είναι ένα εικονικό αλλά κανονικό, κανονικότατο λειτουργικό σύστημα, μία Δικτυακή έκδοση των Windows 10 στην ουσία, που θα γίνει διαθέσιμη στις 2 Αυγούστου. Ο... όρος marketing της Microsoft για την προώθηση της υπηρεσίας είναι αυτός του "Cloud PC", ο οποίος δεν είναι ακριβώς σωστός μα είναι επαρκής για να περιγράψει κάτι που μπορούν να καταλάβουν οι πιο πολλοί καταναλωτές: ένα PC που "ζει" μέσα σε servers και ο καθένας μπορεί να "νοικιάσει".

Η τεχνολογία στην οποία βασίζονται τα Windows 365 δεν είναι καινούργια: η υπηρεσία Azure Virtual Desktop της Microsoft χρησιμοποιείται από ειδικούς μηχανογράφησης και εταιρικής τεχνικής υποστήριξης για να δημιουργεί απομακρυσμένα "εικονικά PC" εδώ και πολύ καιρό. Είναι όμως μία διαδικασία που απαιτεί τεχνική γνώση σημαντική και συνδέεται με έννοιες όπως η κατανάλωση υπολογιστικής ισχύος και τα κυμαινόμενα κόστη, οι οποίες καθιστούν το μοντέλο αυτό δυσνόητο και όχι εύκολα εκμεταλλεύσιμο από τον οποιονδήποτε. Τα Windows 365 είναι κατά πολύ απλούστερα: επιχειρήσεις ή επαγγελματίες πρέπει να επιλέξουν μόνο την βασική σύνθεση του "PC κάπου στο Internet" που ουσιαστικά "νοικιάζουν" - ξεκινώντας από έναν κεντρικό επεξεργαστή, 2GB μνήμης και 64GB αποθηκευτικού χώρου και φτάνοντας μέχρι τους 8 κεντρικούς επεξεργαστές, τα 32GB μνήμης και τα 512GB αποθηκευτικού χώρου - και... αυτό ήταν όλο. Αντί σταθερού μηνιαίου κόστους θα μπορούν να συνδέονται σε αυτό το εικονικό PC που στηρίζεται σε Windows 10 οποτεδήποτε και για όσο χρειάζονται με τον ίδιο τρόπο που πολλοί από μας συνδεόμαστε μέσω της λειτουργίας π.χ. Remote Desktop εδώ και δεκαετίες: σαν να ήταν δηλαδή το PC αυτό μπροστά τους, ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται σε κάποιον server κάπου στον πλανήτη.

Καθώς τα Windows 365 είναι μία Δικτυακή υπηρεσία σε συνεχή λειτουργία (live) χαρακτηρίζεται από σαφή πλεονεκτήματα. Οι χρήστες δεν θα χρειαστεί ποτέ π.χ. να κάνουν ενημέρωση ή αναβάθμιση λογισμικού σε αυτό το εικονικό PC. Δεν θα χρειάζεται να ανησυχούν για θέματα ασφαλείας του. Δεν θα χρειαστεί ποτέ να αναβαθμίσουν τα υποσυστήματά του (αν χρειαστούν πιο πολλή υπολογιστική ισχύ απλώς θα μεταβούν σε επόμενο επίπεδο συνδρομής στα Windows 365). Μπορούν να εισέλθουν στο γραφικό περιβάλλον αυτού του εικονικού PC μέσα από Web browser οποιασδήποτε συσκευής - άλλος Η/Υ οποιουδήποτε τύπου και με οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα, tablet, ακόμη και smartphone κάποια στιγμή - και η επιφάνεια εργασίας του θα είναι πάντα όπως την άφησε την τελευταία φορά που τον χρησιμοποίησε. Θεωρητικά μιλώντας η επεξεργαστική δύναμη της συσκευής μέσα από την οποία θα συνδεθεί κανείς στο "εικονικό PC" του στα Windows 365 δεν παίζει επίσης ρόλο: ακόμη και παλιές ή πολύ παλιές συσκευές μπορούν να αξιοποιηθούν, αρκεί ένας σύγχρονος Web browser να λειτουργεί σε αυτές άνετα και η ταχύτητα σύνδεσης με το Internet να είναι ικανοποιητική (η Microsoft δεν έχει θέσει ακόμη ελάχιστες απαιτήσεις γι' αυτήν).

Όσοι και όσες θυμούνται, βεβαίως, τις Sun Microsystems ή Oracle στην δεκαετία του '90, ξέρουν πως η βασική ιδέα των Windows 365 μόνο νέα δεν είναι: τα λεγόμενα "NetPCs" ή "thin clients" ή και "dumb terminals" που οι εταιρείες αυτές προωθούσαν τότε ως "το μέλλον" ενσωμάτωναν την ελάχιστη δυνατή επεξεργαστική ισχύ και μηδενικό τοπικό αποθηκευτικό χώρο, "τρέχοντας" προγράμματα μέσω Internet απευθείας μέσα από κάποιον απομακρυσμένο server που θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι αυτό που προσπαθούσαν να κάνουν εκείνες οι πρωτοπόρες εταιρείες, ανάμεσα στο 1995 και το 1999, δεν μπορούσε να πετύχει γιατί η απαραίτητη Δικτυακή υποδομή απλά δεν υπήρχε τότε. Οι ταχύτητες σύνδεσης ήταν αργές και το κόστος συνδεσιμότητας τόσο για επιχειρήσεις όσο και ιδιώτες υψηλό, αυτό το μοντέλο λοιπόν δεν μπορούσε να λειτουργήσει σε μεγάλη κλίμακα. Εν έτει 2021 όχι μόνο τα πράγματα είναι κατά πολύ διαφορετικά σε αυτούς τους τομείς, αλλά εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι σήμερα σε σχέση με τότε είναι εξοικειωμένοι με την ιδέα χρήσης ενός Η/Υ που δεν βρίσκεται σε υλική μορφή μπροστά τους. Τώρα δεν είναι απλώς καλύτερες οι περιστάσεις. Λόγω της πανδημίας είναι κατά βάση οι... καλύτερες δυνατές περιστάσεις.

Είναι αλήθεια πως τα Windows 365 έχουν μεγαλύτερο νόημα για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μεγάλες εταιρείες, για την ώρα τουλάχιστον: αυτές θα είναι οι πρώτες που θα εκμεταλλευτούν την υπηρεσία της Microsoft γιατί επιλύει μία σειρά από προβλήματα διαχείρισης, ασφάλειας και υποστήριξης. Δεν υπάρχει κανένας λόγος, ωστόσο, για τον οποίο ελεύθεροι επαγγελματίες, χρήστες με απαιτήσεις ή άλλοι ιδιώτες δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο από νωρίς. Θα χρειαστεί να δούμε τα κόστη συνδρομών που έχει επιλέξει να χρεώσει η Microsoft προκειμένου να αξιολογήσουμε τα Windows 365, είναι όμως από τώρα φανερό πως η προσέγγιση του "Cloud PC" για συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων που δουλεύουν στην ευρύτερη αγορά της πληροφορικής, αυτό είναι το μέλλον: ένα μέλλον στο οποίο μία γρήγορη Δικτυακή σύνδεση και μία σχετικά απλή συσκευή είναι το μόνο που χρειάζονται προκειμένου να εργαστούν απ' οπουδήποτε και οποτεδήποτε με ευκολία.

Τα παραδοσιακά PC θα συνεχίσουν να έχουν την θέση και την λειτουργία τους στον κόσμο της τεχνολογίας για πολλά ακόμη χρόνια, αλλά θα αναλαμβάνουν όλο και περισσότερο ρόλους εξειδικευμένους που έχουν πάρα πολύ υψηλές απαιτήσεις σε συγκεκριμένα σενάρια χρήσης. Για... απλή χρήση π.χ. του Microsoft Office; Ίσως δεν έχει ουσιαστικό νόημα να αγοράσει κανείς νέο προσωπικό υπολογιστή. Ποτέ πια.