Με το iPad 2 να έχει σημειώσει ήδη εξαιρετική εμπορική επιτυχία κατά την πρώτη του εβδομάδα κυκλοφορίας στις ΗΠΑ, την αναμονή κυκλοφορίας του στην Ευρώπη, αλλά και την προγραμματισμένη εμφάνιση άλλων τέτοιων συσκευών από πολλούς κατασκευαστές, ήλθε και πάλι στο προσκήνιο από πολλούς το... περυσινό θέμα συζήτησης. Ποιο ακριβώς; Το περίφημο... tablet vs laptop ή, περιφραστικά, το πώς αυτές οι συσκευές "θα αντικαταστήσουν μια μέρα τους φορητούς υπολογιστές" και το πώς προϊόντα τύπου iPad "είναι το μέλλον". Ζήτημα που, με μια πρώτη ματιά, έχει ενδιαφέρον - μέχρι να συνειδητοποιήσει κανείς ότι τίθεται σε λάθος βάση. Ενίοτε κι επικίνδυνη, αν πάρει κανείς... τοις μετρητοίς τα σχετικά επιχειρήματα.

Γινόμαστε συγκεκριμένοι: δεν αμφιβάλλει κανείς για το γεγονός ότι τα tablet είναι το είδος της συσκευής που μπορεί να καλύψει τις βασικές ανάγκες ενημέρωσης κι επικοινωνίας ενός κοινού που δεν μπορεί ή δεν θέλει να... εκπαιδευτεί στη χρήση προσωπικών υπολογιστών εν γένει. Αν, δε, ένα tablet είναι μελετημένο και σωστά κατασκευασμένο, τόσο σε επίπεδο hardware όσο και software, μπορεί - όπως απέδειξε πέρυσι το iPad - να αποτελέσει άνετα συμπληρωματική συσκευή ακόμη και γι' αυτούς που έχουν συνηθίσει επί χρόνια να χρησιμοποιούν Η/Υ για τους ίδιους σκοπούς. Ως εδώ, καλά. Τίποτε που θα μπορούσε ν' αμφισβητήσει κανείς.

Εκεί που βρίσκεται το πρόβλημα είναι στο... ένα βήμα παραπάνω όσων ενθουσιάζονται με τα tablet: στην υπερβολή που κρύβουν έντεχνα τα ψευτοδιλήμματα τύπου "είτε/είτε". Είτε tablet, είτε laptop, σαν οι δύο κατηγορίες να είναι αντίπαλες και όχι παραπληρωματικές. Σαν η μία να μπορούσε να αντικαταστήσει απόλυτα την άλλη. Είναι το είδος της προσέγγισης που δεν λαμβάνει στα υπόψιν το γεγονός ότι τα σύγχρονα tablet έχουν σχεδιαστεί με διαφορετική συλλογιστική από αυτήν που χαρακτήριζε τις παλαιότερες (και δικαιολογημένα αποτυχημένες) προσπάθειες της Microsoft και των συνεργατών της. Δεν είναι τυπικοί υπολογιστές που χρησιμοποιούνται με διαφορετικό τρόπο για να κάνουν τα ίδια πράγματα, είναι συσκευές που κάνουν παρόμοια πράγματα, αλλιώς.

Η διαφορά ανάμεσα σε ένα tablet και ένα laptop πρακτικά είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτό που υποννοεί η βασική τους διαφορά, δηλαδή ο χειρισμός με την οθόνη αφής. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στο γεγονός ότι με την τελευταία η πληκτρολόγηση μερικών προτάσεων είναι κατά βάση... ανέκδοτο ή ότι π.χ. η δημιουργία γραφικών και η επεξεργασία video απλώς δεν μπορούν να γίνουν στα σοβαρά χωρίς mouse. Ακόμη και π.χ. η περιήγηση στο Web, που δεν είναι μόνο επαγγελματικής υφής, άλλο χαρακτήρα έχει στο tablet (αυτόν του χαλαρού ξεφυλλίσματος περιοδικού), άλλο στο laptop (αυτόν της συγκέντρωσης πληροφορίας και της μετάβασης από πηγή σε πηγή). Για αληθινά επαγγελματική χρήση τα tablet είναι περιορισμένης αξίας, έχοντας αντίθετα μεγάλη ψυχαγωγική - τα laptop, από την άλλη, χαρακτηρίζονται από υψηλή αξία και στα δύο, είναι όμως πια... overkill για πολλές από τις πιο δημοφιλείς λειτουργίες, όπως το απλό Web browsing, το social networking και τα βασικού επιπέδου games. Όπως προαναφέραμε, άλλοι χαρακτήρες συσκευών. Τελείως.

Χρησιμοποιώντας iPad και υπολογιστές laptop καθημερινά για το τελευταίο εννιάμηνο, μπορούμε να πιστοποιήσουμε και... πρακτικά του λόγου το αληθές: δεν θα στερούμασταν κανένα από τα δύο. Για να υπογραμμίσουμε εμφατικά τις διαφορές, να εμπλέξουμε και τους υπολογιστές desktop στην ίδια εικόνα; Έχουμε, λοιπόν: για εντατική παραγωγή περιεχομένου - κείμενα και γραφικά - και πλήρη ενημέρωση, επικοινωνία ή ψυχαγωγία; Desktop. Για μικρότερης κλίμακας παραγωγή περιεχομένου - μόνο κείμενα και διαχείριση - πλήρη ενημέρωση και συγκεκριμένα είδη ψυχαγωγίας; Laptop. Για συγκεκριμένα είδη ψυχαγωγίας, μικρότερης κλίμακας ενημέρωση και βασικού επιπέδου επικοινωνία; iPad. Το γραφείο, το σαλόνι, η κρεβατοκάμαρα, το μπαλκόνι, ο κήπος, η κουζίνα, ακόμη και... οι πλέον ιδιωτικοί χώροι χρειάζονται διαφορετικές λειτουργίες από τα παραπάνω, επιβάλλουν δε κι άλλο στυλ χρήσης. Οπότε, για ποιές παρόμοιες, συγκρίσιμες συνθήκες χρήσης μιλά κανείς, για να θέτει και διλήμματα... "είτε/είτε"; Αφού αυτές ουσιαστικά δεν υφίστανται!

Όταν όλα έχουν ειπωθεί, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι επικίνδυνα τα ψευτοδιλήμματα τύπου "είτε tablet είτε laptop": δεν είναι μόνο άκαιρα, υπό την έννοια ότι δεν ισχύουν τώρα αλλά θα ισχύσουν κάποια στιγμή. Είναι άκυρα, υπό την έννοια ότι δεν θα ισχύσουν ποτέ στο βαθμό που συζητιέται. Πάντοτε θα υπάρχει η ανάγκη για εργαλεία που παράγουν περιεχόμενο με κοινά αποδεκτές και δοκιμασμένες μεθόδους, πάντοτε θα υπάρχει η ανάγκη για επακριβή κατάδειξη και χειρισμό όπως αυτός προσφέρεται από ένα mouse, πάντοτε θα υπάρχει η ανάγκη για συσκευές περισσότερο ευέλικτες κι επεκτάσιμες σε επίπεδο εξοπλισμού. Με τα παρόντα δεδομένα, τα tablet και τα laptop θα συνυπάρξουν για τόσα χρόνια, που... πιθανότερο είναι να τ' αντικαταστήσει μία άλλη, τρίτη κατηγορία συσκευών, παρά να "εξοστρακίσει" το ένα από τα δύο, το άλλο. Ε, μα...!