Πέρασαν σχεδόν 21 μήνες από την ημέρα που η Microsoft ανακοίνωσε την πρόθεσή της να εξαγοράσει την Activision Blizzard, όμως μόλις πριν από λίγες μέρες - μετά και από την έγκριση του Βρετανικού CMA - ολοκληρώθηκε τελικά η σχετική συμφωνία. Με κόστος που ανέρχεται σε 68.7 δισεκατομμύρια δολάρια δεν είναι μόνο η ακριβότερη εξαγορά στην ιστορία του gaming, αλλά και η μεγαλύτερη στην ιστορία της Microsoft: η εξαγορά του LinkedIn το 2016 είναι μακράν η δεύτερη στα 26 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η εξαγορά της Zenimax το 2020 στα μόλις 8.1 δισεκατομμύρια δολάρια δεν συγκρίνεται καν. Πρόκειται για το είδος της επιχειρηματικής κίνησης που θα μπορούσε να επηρεάσει την σύγχρονη ηλεκτρονική ψυχαγωγία για χρόνια.

Αν αυτή η εξαγορά αποδώσει, βέβαια.

Δεν θα μπορούσε να καταλάβει κάτι τέτοιο κανείς κρίνοντας από την ενθουσιώδη αντίδραση των συνδρομητών Xbox Game Pass, φυσικά, μα η τελική έγκριση αυτής της εξαγοράς από ρυθμιστικά όργανα και δικαστήρια σε ολόκληρο τον κόσμο ήταν στην πραγματικότητα το... εύκολο για την Microsoft. Το δύσκολο θα είναι να αξιοποιηθεί αυτή η τολμηρή επιλογή με τρόπο τέτοιο, που να ωφελήσει όλους - ή έστω σχεδόν όλους - τους εμπλεκόμενους. Κάτι που, βάσει ιστορικού της Microsoft, μόνο σίγουρο δεν θα το χαρακτήριζε κανείς για τους λόγους που ακολουθούν.

Xbox: πολλές οι εξαγορές, λίγες οι αποδοτικές επενδύσεις
Ένας προφανής λόγος για τον οποίο η εξαγορά της Activision Blizzard εμπνέει αβεβαιότητα ή και ανησυχία είναι το παρελθόν της Microsoft όσον αφορά σε αυτού του είδους τις κινήσες γενικότερα. Ακόμη και μία "διαγώνια" ματιά στην πολύ μεγάλη λίστα εξαγορών της αμερικανικής εταιρείας αποκαλύπτει πως πάρα πολλές από αυτές δεν απέδωσαν στην πράξη. Κάποιες εταιρείες εξαγοράστηκαν για την τεχνογνωσία ή τις ευρεσιτεχνίες τους (που όμως στις πιο πολλές περιπτώσεις δεν εξελίχθηκαν σε προϊόντα της Microsoft ή έστω σε νέες λειτουργίες υπαρχόντων προϊόντων της), κάποιες άλλες εταιρείες εξαγοράστηκαν στρατηγικά για καλύτερη μελλοντική τοποθέτηση του αμερικανικού κολοσσού στην αγορά (κάτι που σπάνια ωστόσο συνέβη), ενώ ορισμένες άλλες ήταν απλώς... ανταγωνισμός που έπρεπε να "βγει από την μέση" (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Navision).

Πάρα πολλές όμως - υπερβολικά πολλές θα έλεγε κανείς - από αυτές τις εξαγορές έχουν ένα κοινό στοιχείο: είτε αποδείχθηκαν σε βάθος χρόνου επενδύσεις μη αποδοτικές είτε περίτρανες αποτυχίες με οποιαδήποτε μέτρα και σταθμά. Είναι ένα γεγονός που η αγορά της τεχνολογίας έχει... αποδεχθεί πρακτικά για την Microsoft εδώ και πολλά χρόνια, πολύ νωρίτερα από την αγορά του gaming.

Αλλά εστιάζοντας κανείς και στις εξαγορές τις σχετικές αμιγώς με το gaming, διαπιστώνει εν πολλοίς το ίδιο πράγμα. Αφήνοντας στην άκρη για λίγο την... εξαγοραστική μανία που κατέλαβε την Microsoft από το 2018 και μετά - στο πλαίσιο της οποίας οι Ninja Theory, Undead Labs, Compulsion, Playground Games, inXile, Obsidian, Double Fine και Zenimax εντάχθηκαν στα Microsoft Game Studios - τις προηγούμενες δύο δεκαετίες η εταιρεία είχε εξαγοράσει επίσης τις FASA Interactive, Access Software, Bungie, Digital Anvil, Ensemble Studios, Rare, Lionhead Studios, Big Park, Press Play, Twisted Pixel και Mojang. Όχι πολύ μεγάλος αριθμός με τα σημερινά δεδομένα, μα όχι και μικρός, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως περιλαμβάνει και ορισμένα από τα πλέον σεβαστά ονόματα στην ιστορία των video games.

Από όλες αυτές τις εταιρείες ανάπτυξης που εξαγοράστηκαν πριν από το 2018, ωστόσο, μόνο δύο έχουν να επιδείξουν ουσιαστική συνεισφορά στο gaming αφότου αποκτήθηκαν από τον αμερικανικό κολοσσό, οι Bungie και Mojang - ακόμη και αυτές, δε, όχι χωρίς επιπλοκές ή προβλήματα. Η Bungie, μετά από ορισμένα "στραβοπατήματα" και χρόνιες διαφωνίες με την Microsoft, βαρέθηκε να είναι μόνο μία "μηχανή παραγωγής Halo" και αμέσως μόλις ολοκλήρωσε το 2007 το Halo 3, εγκατέλειψε τα Microsoft Game Studios για πάντα. Η Mojang, από την άλλη πλευρά, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια και την τόσο μεγάλη οικονομική άνεση που απολαμβάνει μετά την εξαγορά της, συνεχίζει να παράγει περιεχόμενο αποκλειστικά και μόνο γύρω από το Minecraft - κάτι εμπορικά επιτυχημένο αλλά δημιουργικά απογοητευτικό.

Είναι πολύ νωρίς να εκφέρει κανείς άποψη για τις περισσότερο πρόσφατες εξαγορές της Microsoft - οι τίτλοι τους βρίσκονται ακόμη υπό ανάπτυξη - αλλά υπάρχει ξακάθαρα κάτι στην εταιρική κουλτούρα του αμερικανικού κολοσσού που δεν βοηθά τις ομάδες δημιουργίας video games να εξελιχθούν και να αποδώσουν αφότου αποκτηθούν από αυτόν. Αν ίσχυε το αντίθετο, θα... υπήρχαν ακόμη πιο πολλές από αυτές τις εταιρείες, αντί απλώς να έχουν εξαφανιστεί σήμερα.

Πολλά τα θέματα και με την συγκεκριμένη εξαγορά
Το ιστορικό της Microsoft στις εξαγορές εταιρειών δεν εμπνέει εμπιστοσύνη ακριβώς, μα λόγοι ανησυχίας υπάρχουν και όσον αφορά σε αυτήν της Activision Blizzard συγκεκριμένα. Αυτή είχε εξελιχθεί σε τεράστια εκδότρια games την τελευταία δεκαετία, κάτι που δημιουργεί προβλήματα... από μόνο του: παραδοσιακά, όσο μεγαλύτερη είναι η εταιρεία που εξαγοράζεται, τόσο δυσκολότερη είναι η ομαλή κι επιτυχημένη απορρόφησή της από την εταιρεία που κάνει την εξαγορά. Ακόμη κι αν η συλλογιστική λειτουργίας τους είναι παρόμοια, υπάρχουν πολλά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν, από διοικητικά και λογιστικά, μέχρι παραγωγής και διαχείρισης. Όλα αυτά χρειάζονται προσπάθεια για να επιλυθούν και, ενόσω οι δύο εταιρείες την καταβάλλουν, η Activision Blizzard δεν θα λειτουργεί στον συνήθη ρυθμό της. Είναι τμήμα της διαδικασίας κάθε εξαγοράς αυτό, μα όταν μιλά κανείς για τόσο μεγάλες εταιρείες, είναι κάτι που επίσης κοστίζει σε χρόνο και, ως εκ τούτου, στρατηγικά και οικονομικά.

Το είδος της εταιρείας που είχε γίνει η Activision Blizzard ήδη πριν από την εξαγορά της επίσης δεν βοηθά τα πράγματα. Πρόκειται για μία εκδότρια που είχε εστιάσει σε έναν μικρό αριθμό από εξαιρετικά εμπορικούς τίτλους για πάρα, μα πάρα πολύ καιρό, συνειδητά αφήνοντας αναξιοποίητο μεγάλο αριθμό από άλλα ονόματα και παρελθούσες επιτυχίες της. Η Microsoft ούτως ή άλλως στην πλειοψηφία των περιπτώσεων διαχειριζόταν τις εξαγορές της με τρόπο που θα τις καθιστούσε (θεωρητικά) περισσότερο προσοδοφόρες, αλλά κάτι τέτοιο στην περίπτωση της Activision Blizzard θα την οδηγούσε να εστιάσει... ακόμη περισσότερο εμμονικά στους τίτλους εκείνους που αποφέρουν τα πιο πολλά έσοδα (υπάρχει άλλωστε και μία τεράστια επένδυση στην οποία θα πρέπει να γίνει απόσβεση). Είναι πολύ εύκολο, για όλους τους προφανείς λόγους, να φανταστεί κανείς ένα τέτοιο σενάριο για την εξαγορά αυτή.

Υπάρχουν βεβαίως και άλλα πιθανά σενάρια για το συγκεκριμένο θέμα, όλα όμως φαντάζουν προβληματικά αυτήν την στιγμή. Αν η Microsoft επιλέξει να μην εμπλακεί καθόλου στα διοικητικά ή διαχειριστικά της Activision Blizzard - όπως είχε κάνει σε διάφορες περιπτώσεις στο παρελθόν, άλλοτε με επιτυχία, άλλοτε όχι - δεν είναι καθόλου βέβαιο αν η δεύτερη γνωρίζει πλέον άλλον τρόπο να λειτουργεί από τον παρόντα της. Η Microsoft όμως χρειάζεται αυτή η εξαγορά να αποδειχθεί ως κάτι περισσότερο από ένα ακόμη νούμερο εσόδων σε κάποιο φύλλο Excel, η Activision Blizzard λοιπόν θα πρέπει να κάνει σημαντικές αλλαγές στην νοοτροπία της και να γίνει πολύ περισσότερο δημιουργική και τολμηρή στην ανάπτυξη games. Αν, από την άλλη πλευρά, η Microsoft αποπειραθεί να ευθυγραμμίσει πλήρως την Activision Blizzard στο δικό της όραμα για το gaming ως μορφή σύγχρονης ψυχαγωγίας - Δικτυοκεντρική, συνδρομητική, όχι άμεσα εξαρτημένη από συγκεκριμένα φορμά και τύπους συσκευών - δεν είναι καθόλου βέβαιο πως η δεύτερη μπορεί να προσαρμοστεί αρκετά γρήγορα ώστε αυτό να έχει επιχειρηματικό νόημα.

Η Microsoft, επίσης, είχε κατ' επανάληψη ισχυριστεί πως η όλη αυτή εξαγορά δεν γίνεται για το Call of Duty ή ακόμη και για την ενίσχυση του Game Pass, αλλά κυρίως για την King, την διάσημη εταιρεία δημιουργίας mobile games που ανήκει στην Activision Blizzard. Ο επικεφαλής του Xbox, ο Phil Spencer, δείχνει να πιστεύει - ή τουλάχιστον αυτό κατέθεσε στο δικαστήριο τουλάχιστον - πως η King θα βοηθήσει την Microsoft να εισέλθει στην αγορά του mobile gaming, τα games δηλαδή για κινητά ή tablet όπου ο αμερικανικός κολοσσός δεν έχει οποιαδήποτε παρουσία αυτήν την στιγμή. Η King είναι άκρως επικερδής αλλά ρίχνοντας κανείς μια ματιά στον κατάλογο των τίτλων της αμέσως καταλαβαίνει πως αυτή η επιτυχία στηρίζεται κυρίως στα games... τύπου Saga - Candy Crush Saga, Farm Heroes Saga, Bubble Witch Saga κλπ. - τα οποία είναι διασκεδαστικά αλλά καθόλου εύκολο να στηρίξει κανείς πάνω τους εμπορικά πλάνα μακροπρόθεσμα. Δεν είναι επίσης εύκολα αντιληπτό πώς αυτοί οι τίτλοι θα μπορούσαν να έλθουν σε θέση συνέργειας με Η/Υ ή οικιακά συστήματα ψυχαγωγίας ή να γίνουν Δικτυοκεντρικά, όπως ορίζει το γενικότερο όραμα της Microsoft για το gaming.

Το τί ακριβώς περιμένει, με άλλα λόγια, η Microsoft από την εμπειρία της King στον χώρο του mobile gaming δεν είναι καθόλου, μα καθόλου σαφές αν μιλά κανείς για όλα αυτά στο πλαίσιο του Xbox και του μέλλοντος που αυτό έχει ως πλατφόρμα ψυχαγωγίας. Ένα είναι το μόνο σίγουρο: υπάρχουν ουκ ολίγα παραδείγματα μεγάλων εταιρειών που επιχείρησαν στο παρελθόν να εισέλθουν σε αυτήν την αγορά του mobile gaming αλλά γρήγορα ανακάλυψαν πως αυτή είναι απρόβλεπτη, εξαιρετικά ρευστή ως προς τις τάσεις και προτιμήσεις της, καθώς και όχι ευνοϊκή στην εφαρμογή κερδοφόρων εμπορικών μοντέλων μακροπρόθεσμα. Ο Spencer και το επιτελείο του έχουν δίκιο όταν θεωρούν πως η Microsoft δεν μπορεί να μην έχει παρουσία στα mobile games, αλλά να "στοιχηματίσει" η εταιρεία σχεδόν 70 δισεκατομμύρια δολάρια στην King ως τον καλύτερο τρόπο να αποκτήσει τέτοια παρουσία φαντάζει παρακινδυνευμένο αυτήν την στιγμή. Ειδικά σε συνδυασμό με το κακό ιστορικό της Microsoft όσον αφορά στην διαχείριση των εξαγορών της συνολικά.

Θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτή η εξαγορά παρά τα προβλήματα;
Δεν χωρά καμία αμφιβολία στο γεγονός ότι η εξαγορά της Activision Blizzard είναι μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες, αλλά και πλέον ενδιαφέρουσες, επιχειρηματικές κινήσεις που έχουν γίνει ποτέ στην αγορά του σύγχρονου gaming. Η Microsoft με αυτήν αποκτά την κυριότητα δημοφιλέστατων τίτλων, πρόσβαση σε μία βιβλιοθήκη ποιοτικών παραγωγών, σε μία συλλογή από ιστορικά ονόματα και σειρές games (όπου θα μπορούσε να στηρίξει νέα games με πολλές πιθανότητες εμπορικής επιτυχίας), αλλά και σε έναν νέο γι' αυτήν τομέα δραστηριότητας, όλα "με μία κίνηση". Αν τα παραπάνω αξίζουν 68.7 δισεκατομμύρια δολάρια είναι θέμα υπό συζήτηση, βέβαια, αλλά η μελλοντική αξία τέτοιων εξαγορών με σημερινά μόνο δεδομένα δεν είναι ποτέ εύκολο να προσδιοριστεί. Μπορούμε απλώς να χαρακτηρίσουμε την όλη κίνηση, λοιπόν, ως αυτό που ασυζητητί είναι: ένα μεγάλο, εν δυνάμει κοστοβόρο, στοίχημα.

Η επίδραση που θα έχει φυσικά αυτή η εξαγορά βραχυπρόθεσμα δεν είναι δύσκολο να οριοθετηθεί: οι φίλοι του Xbox που τυγχάνουν και συνδρομητές Game Pass λογικό είναι να χαίρονται για την πρόσβαση που θα έχουν στους τίτλους της Activision Blizzard κάποια στιγμή μέσα στο 2024. Όμως όταν όλος αυτός ο ενθουσιασμός καταλαγιάσει, μετά από μερικούς μήνες πιθανότατα, η Microsoft θα πρέπει να αποδείξει πως αυτή η επιχειρηματική επιλογή δεν ήταν απλώς το επιστέγασμα μιας μακράς περιόδου συνεχόμενων εξαγορών. Ότι, κοινώς, υπήρχε και υπάρχει κάποιο σχέδιο βασισμένο σε κάποια δεδομένα πίσω από όλα αυτά, για το οποίο η εταιρεία προτίθεται να κάνει ό,τι χρειάζεται ώστε αυτό να αποδώσει καρπούς σε εύλογο χρονικό πλαίσιο.

Ένας αριθμός αναλυτών προτιμά να εστιάζει σε άλλα πιθανά προβλήματα όσον αφορά στην συγκεκριμένη εξαγορά, όπως π.χ. το τοξικό περιβάλλον εργασίας της Activision για το οποίο βρίσκεται υπό έρευνα και στα δικαστήρια ήδη ή την φθαρμένη δημόσια εικόνα της Blizzard και την έλλειψη δημιουργικότητας για την οποία την κατηγορούν. Όλα αυτά είναι προβλήματα που... ανήκουν στην Microsoft και πρέπει να τα διαχειριστεί, ναι. Όμως αυτά είναι επίσης ζητήματα που - όταν όλα έχουν ειπωθεί - μπορούν να αντιμετωπιστούν αν υπάρχει η σχετική θέληση και ένα πλάνο που θα βοηθήσει τόσο την Activision όσο και την Blizzard να βελτιωθούν και να προχωρήσουν μπροστά.

Αυτό που παραμένει ως μεγάλο ερωτηματικό, το μεγαλύτερο στην ουσία, είναι η ικανότητα ή δυνατότητα της Microsoft όντως να αξιοποιήσει αυτήν την πανάκριβη εξαγορά και να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία αυτή που τής δίνεται. Δεν είναι να απορεί κανείς, βάσει του ιστορικού της εταιρείας, γιατί τόσοι πολλοί παρατηρητές της αγοράς αμφιβάλλουν γι' αυτό. Είναι το είδος της επιχειρηματικής κίνησης που δεν θα θεωρηθεί επιτυχημένη αν απλώς η Activision Blizzard συνεχίσει να είναι επικερδής (αυτό θα μπορούσε να το κάνει και μόνη της). Ούτε επιτυχημένη θα θεωρηθεί αν απλώς βοηθήσει το Game Pass να προσθέσει μερικά εκατομμύρια συνδρομητών στην πελατειακή του βάση γρηγορότερα. Θα θεωρηθεί επιτυχής αυτή η εξαγορά, όμως, αν προσφέρει στο Xbox απτά, αξιοποιήσιμα συγκριτικά πλεονεκτήματα που μπορούν να το φέρουν σε πλεονεκτική θέση απέναντι στο PlayStation στην επόμενή τους μάχη το 2028. Το οποίο βρίσκεται μόλις τέσσερα χρόνια μακριά.

Για να το πετύχει αυτό η Microsoft, θα πρέπει να κάνει κάτι που δεν έχει κατορθώσει ποτέ στο παρελθόν - σίγουρα ποτέ σε αυτό το πλαίσιο που συζητάμε και στο πλαίσιο της συγκεκριμένης αγοράς: να κάνει μία σειρά από έξυπνες επιλογές μέσα σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, να προετοιμαστεί με γοργούς ρυθμούς και στην συνέχεια να θέσει σε εφαρμογή ένα σχέδιο φιλόδοξο χωρίς σημαντικές καθυστερήσεις ή πισωγυρίσματα. Βάσει των όσων έχουμε ως δείγματα γραφής από την Microsoft τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, ακούγεται όλο αυτό σαν κάτι που η συγκεκριμένη εταιρεία μπορεί να σχεδιάσει και να φέρει σε πέρας; Το αφήνουμε στην κρίση του καθενός.