Λίγες είναι οι λέξεις που μπορούν να τραβήξουν περισσότερο την προσοχή ή να προσελκύσουν περισσότερα... clicks σήμερα από την "ΔΩΡΕΑΝ!". Οι περισσότεροι από μας έχουμε πολύ λιγότερα χρήματα απ' όσα θα θέλαμε διαθέσιμα για αγορές, κάθε ευκαιρία λοιπόν για να αποκτήσουμε κάτι χωρίς να δώσουμε τίποτε θα έπρεπε να αξιοποιείται, σωστά; Το "δωρεάν", ωστόσο, δεν σημαίνει απαραίτητα και "χωρίς κόστος" και συχνά χρειάζεται λίγος καιρός για να συνειδητοποιήσει κανείς ποιό ακριβώς είναι το αντίτιμο του "δωρεάν" σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Από την στιγμή που θα καταστεί αντιληπτή, ωστόσο, η σκέψη του "όχι τελικά δίχως κόστος ακριβώς" παραμένει στο μυαλό - και αυτό ακριβώς μπορεί να συμβεί με το Epic Games Store και τα "δωρεάν games" που συνηθίζει να προσφέρει στο καταναλωτικό κοινό.

Η Epic προσφέρει δωρεάν PC games κάθε εβδομάδα μέσα από το ψηφιακό της κατάστημα, το Games Store. Την Πέμπτη 15/4, ωστόσο, αντί για ένα ή δύο games (τέσσερα ή έξι κάθε μήνα είναι το σύνηθες), θα δώσει όχι λιγότερα από πέντε: τα Deponia, Chaos on Deponia, Deponia Doomsday, The Pillars of the Earth και The First Tree. Ναι, κανένα από αυτά δεν κυκλοφόρησε πρόσφατα και ναι, κανένα από αυτά δεν είναι το είδος του blockbuster για το οποίο οι μεγάλες εκδότριες εταιρείες games... ενημερώνουν τους μετόχους τους. Είναι όμως πολύ καλοί τίτλοι, καλύτεροι από τους πιο πολλούς άλλους της κατηγορίας τους, και θα κόστιζαν σε οποιονδήποτε €65 για να τα αποκτήσει αυτήν την στιγμή στο Steam. Εξαιρετικά νέα για τους gamers λοιπόν, ναι;

Ναι και όχι. Ναι γιατί... η δωρεάν διασκέδαση κακή ιδέα δεν είναι ποτέ - πόσο μάλλον η ποιοτική και πολύωρη. Όχι, ωστόσο, γιατί η έννοια του "δωρεάν" δείχνει τελικά να είναι μειωτική όσον αφορά τόσο στην πραγματική αξία αυτών των πέντε τίτλων όσο και στην αξία τους όπως την αντιλαμβάνεται ο πιο πολύς κόσμος. Αυτά τα games είναι ο καρπός των κόπων και της προσωπικής προσπάθειας πολλών ανθρώπων. Και ναι, η Epic αποζημιώνει τους δημιουργούς games για τους τίτλους που προσφέρει δίχως κόστος το Game Store. Όμως η εντύπωση πως αν κάτι δίνεται με αυτόν τον τρόπο σε εκατομμύρια καταναλωτές, τότε ίσως δεν ήταν και τόσο καλό, ή ότι δεν σημείωνε αρκετές πωλήσεις ώστε να επιτύχει και άρα ορθώς προσφέρεται χωρίς πληρωμή, παραμένει διάχυτη είτε προτίθεται να το παραδεχθεί κανείς, είτε όχι.

Μια περισσότερο προσεκτική ματιά σε αυτήν την συλλογιστική, δε, οδηγεί και σε αυτήν την διαπίστωση: αν η προσέγγιση της προσφοράς "δωρεάν games για όλους" καθιερωθεί - και από πολλές απόψεις έχει ήδη καθιερωθεί - τότε η αξία όλων των games σε έναν βαθμό μειώνεται. Ειδικά όταν αναφέρεται κανείς στις παραγωγές ανεξάρτητων δημιουργών (indies), οι οποίες είναι συχνά παράξενες, πειραματικές και αντιμετωπίζονται όχι ως "υποχρεωτική αγορά" αλλά ως "εντάξει, πλάκα έχει". Γιατί να αγοράσει κανείς αυτά τα games από την πρώτη μέρα σε πλήρη τιμή ή ακόμη και αργότερα με έκπτωση, αν είναι πιθανό κάποιος να τα προσφέρει κάποια στιγμή μελλοντικά χωρίς κόστος; Δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο σκέπτονται οι άνθρωποι που καταλαβαίνουν πόσος είναι ο κόπος δημιουργίας των σύγχρονων games, αλλά πόσοι από τους καταναλωτές εν τέλει ακολουθούν αυτόν τον τρόπο σκέψης;

Η όλη προσέγγιση του "δωρεάν games για όλους" έχει και άλλες, μακροπρόθεσμες παρενέργειες: την ισοπέδωση και την απάθεια. Όταν η Epic δίνει δίχως κόστος τόσα games σε μόνιμη βάση - έδωσε πάνω από 100 μέσα στο 2020 και συνεχίζει με τον ίδιο ρυθμό το 2021 - οι καταναλωτές "χτίζουν συλλογή" πολύ γρήγορα, ναι. Αλλά τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως οι πιο πολλοί από αυτούς όχι μόνο δεν πολυπαίζουν αυτά τα games, αλλά ότι πολλοί δεν τα παίζουν καθόλου. Δεν τα εγκαθιστούν καν. Απλώς τα προσθέτουν στις ψηφιακές βιβλιοθήκες τους την ημέρα που αυτά προσφέρονται δωρεάν, ίσως σκεπτόμενοι πως θα τα παίξουν... κάποια στιγμή, αλλά δεν το κάνουν ποτέ. Το γεγονός ότι τα απέκτησαν χωρίς να πληρώσουν απολύτως τίποτε μπορεί να έπαιξε έναν ρόλο σε αυτό, μπορεί και όχι - αλλά και μόνο το γεγονός ότι εν τέλει δεν τα παίζουν, μειώνει στα μάτια τους την αξία αυτών των games ακόμη πιο πολύ.

Το αποτέλεσμα: τόσες επιλογές, τόσα πολλά διαθέσιμα games, αλλά εν τέλει ελάχιστη διασκέδαση απ' αυτά. Και αυτό είναι το πραγματικό κόστος του "δωρεάν": η απουσία ενθουσιασμού κάθε φορά που ένας νέος τίτλος προστίθεται στον σωρό με τους άλλους τίτλους, ανεξαρτήτως ποιότητας. Οι περισσότεροι καταναλωτές δεν αισθάνονται έτσι για τα games που οι ίδιοι έχουν ξεχωρίσει και πληρώσει για ν' αποκτήσουν, αλλά με τόσα games να προσφέρονται δωρεάν τόσο συχνά από τόσους εκδότες πλέον - η Epic δεν είναι η μόνη, είναι απλώς η περισσότερο σταθερή - είναι δύσκολο να μην αισθάνεται κανείς έστω και λίγη απάθεια με όλα αυτά. Το οποίο είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που οι δημιουργοί και εκδότες games θα ήθελαν να αισθάνεται το κοινό για τον καρπό των προσπαθειών τους, δηλαδή έντονο ενδιαφέρον. Όχι;