Δεν είναι σύνηθες ακριβώς να ανακυρήσσεται ο νικητής ενός ματς πριν καν... τελειώσει το πρώτο ημίχρονο, αυτό ακριβώς συμβαίνει όμως με την αναμέτρηση ανάμεσα στα νεότερα PlayStation και Xbox: πριν φτάσουμε στα μισά της εξάχρονης ή επτάχρονης ή οκτάχρονης διαδρομής τους, η Sony έχει ήδη επικρατήσει της Microsoft κι έχει αποσπάσει άλλη μία νίκη - την τέταρτη κατά σειρά - αυτού του είδους στην διάρκεια μιας εικοσαετίας περίπου. Είναι γεγονός: και αυτός ο "πόλεμος", - ο συγκεκριμένος ανάμεσα στα συστήματα οικιακής ψυχαγωγίας "9ης γενιάς" όπως τα ονομάζουμε... ιστορικά - έχει στην ουσία ήδη τελειώσει.
Τα στοιχεία που οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Το PlayStation5 σημειώνει υπερδιπλάσιες πωλήσεις από αυτές των Xbox Series S|X εδώ και πάρα πολύ καιρό, οι πωλήσεις του πρώτου συνεχίζουν να έχουν πορεία ανοδική ενώ των δεύτερων συνολικά καθοδική, το αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης διαφαίνεται στις πωλήσεις games που προσφέρονται και στα δύο φορμά, ενώ η ίδια η Microsoft έχει εστιάσει πλέον στην επόμενη γενιά Xbox (οι επερχόμενες νέες εκδόσεις των παρόντων μοντέλων είναι απλώς ανασχεδιασμένες). Πλησιάζοντας στην ολοκλήρωση του τρίτου χρόνου παρουσίας τους στην αγορά, τα PS5 και Xbox Series S|X δεν θα μπορούσαν να παρουσιάζουν περισσότερο διαφορετική εικόνα: το σύστημα της Sony "κερδίζει έδαφος" επιταχυνόμενα κι η πελατειακή του βάση μετά τις γιορτές θα πλησιάζει τα 50 εκατομμύρια πωλήσεων παγκοσμίως, ενώ τα συστήματα της Microsoft (και τα δύο μαζί) δεν έχουν ακόμη κατορθώσει ν' αγγίξουν τα 24 εκατομμύρια πωλήσεις κι επιχειρούν ένα είδος "επανεκκίνησης" αυτόν τον καιρό, στηριγμένα σε νέα games τους.
Το κενό που έχει δημιουργηθεί, όμως, ανάμεσα στις πελατειακές βάσεις των νεότερων PlayStation και Xbox παραείναι μεγάλο ήδη για να γεφυρωθεί μέσα στην ίδια "γενιά" συστημάτων ψυχαγωγίας. Αν αυτός ήταν αγώνας Formula 1 - κι από πολλές απόψεις είναι, καθώς το πόσο γρήγορα θα "χτίσει" ένα PlayStation ή Xbox το κοινό του είναι παράγοντας καθοριστικής σημασίας - τότε ο οδηγός που προηγείται θα έπρεπε να κάνει σωρεία τραγικών λαθών για να χάσει την πρώτη θέση. Τόσο τραγικών, που... απλά δεν συμβαίνει. Ναι, οι πελατειακές βάσεις των σχετικών συνδρομητικών υπηρεσιών, ο χρόνος ενασχόλησης με ένα φορμά ηλεκτρονικής διασκέδασης, τα χρήματα που ξοδεύει κάθε παίκτης μέσα στο οικοσύστημα του φορμά αυτού, είναι παράμετροι που έχουν επίσης σημασία. Όμως όσον αφορά στο πόσο ενδιαφέρον δημιούργησαν στο καταναλωτικό κοινό τα νεότερα PlayStation και Xbox, και όσον αφορά στο πώς αυτό εκφράστηκε σε αντίστοιχες πωλήσεις, ο "πόλεμος" αυτός έχει λήξει.
Οι λόγοι για τους οποίους ήλθαν έτσι τα πράγματα είναι πολλοί - σαφώς αξίζουν ξεχωριστό άρθρο - μα, για την ώρα, μία ενδιαφέρουσα ερώτηση που αξίζει απάντησης είναι αυτή: και τώρα... τί; Τώρα που η Sony κέρδισε κι αυτόν τον πόλεμο (ταχύτερα από τον προηγούμενο μάλιστα), τί ακριβώς θα πρέπει να κάνει μέχρι την επόμενη φορά που θα συναντήσει την Microsoft στο "πεδίο της μάχης" για την κυρίαρχη θέση στην αγορά της ηλεκτρονικής διασκέδασης; Γνώμη μας; Σίγουρα τα παρακάτω!
Σε πρώτο πλάνο πάντα τα games
Η Sony κατόρθωσε να "πάρει προβάδισμα" σε σχέση με την Microsoft όσον αφορά στις πωλήσεις του δικού της συστήματος αξιοποιώντας σε νέα games "μεγάλα ονόματα" των PlayStation και παράλληλα προσφέροντας ποιοτικά δείγματα του τί μπορούν να περιμένουν οι παίκτες από παραγωγές ειδικά σχεδιασμένες για PS5 στο μέλλον. Αυτό συνέβη ενόσω επικρατούσε απαράδεκτη "ξηρασία" τίτλων ΑΑΑ στο πρόγραμμα κυκλοφοριών των Xbox Series S|X, κάτι που έπαιξε τον ρόλο του. Αλλά τα PlayStation πάντοτε είχαν σε απόλυτη προτεραιότητα τα games αυτά καθ' αυτά ασχέτως του τί έκανε ο ανταγωνισμός... και αυτό ακριβώς πρέπει να συνεχίσει να κάνει η Sony: να επενδύει σε ποιοτικά games και να διαθέτει όσο το δυνατόν πιο πολλά τέτοια κάθε χρόνο.
Θα πρέπει, ωστόσο, να επιτύχει μία ισορροπία προσεκτική σε αυτόν τον τομέα. Ναι, το κοινό των PlayStation περιμένει πάντοτε με ενθουσιασμό την επόμενη έκδοση τίτλων που τιμά για πολλά χρόνια, όμως η Sony θα πρέπει να προσφέρει και νέες παραγωγές ΑΑΑ ικανές να εξελιχθούν σε "σειρές" (όπως έκανε με το Ghost of Tsushima στην "γενιά" του PS4) αλλά και αλλιώτικες, ασυνήθιστες παραγωγές που επιδεικνύουν με τρόπο πρωτότυπο τί μπορεί να κάνει ένα PS5. Είναι σημαντικό να παραμένει πολυδιάστατο και να προσφέρει τακτικά ευχάριστες εκπλήξεις ένα σύστημα ηλεκτρονικής ψυχαγωγίας, ειδικά από το σημείο εκείνο και πέρα - με π.χ. 50 εκατομμύρια συστήματα στα χέρια καταναλωτών - όπου θ' απευθύνεται σε ευρύτερο κοινό, όχι μόνο στους αφοσιωμένους gamers. Είναι... "καθήκον" της Sony να φροντίσει γι' αυτήν την ισορροπία, καθώς οι μεγάλες εκδότριες δεν χρηματοδοτούν πια με άνεση "ριψοκίνδυνες" ιδέες και οι ανεξάρτητοι δημιουργοί δεν μπορούν να προωθήσουν τους τίτλους τους τόσο αποτελεσματικά όσο η Sony.
Μια ισορροπημένη, σταθερή ροή τίτλων της Sony που περιλαμβάνει γνώριμα "μεγάλα ονόματα", καινούργιες υψηλού επιπέδου παραγωγές αλλά και ασυνήθιστα games στηριγμένα σε πρωτότυπες ιδέες - συν όλα τα games που προσφέρουν οι μεγάλες εκδότριες κι οι ανεξάρτητοι δημιουργοί - θα βοηθήσει όσο τίποτε άλλο το PS5 να διατηρήσει το προβάδισμά έναντι του ανταγωνισμού. Games που χαρακτηρίζονται από πληθώρα, ποικιλία και ποιότητα περιμένουν άλλωστε και οι καταναλωτές να έχουν στην διάθεσή τους όταν επιλέγουν να αγοράσουν ένα PlayStation5. Η Sony θα πρέπει να συνεχίσει να κάνει στρατηγικές επιλογές με γνώμονα αυτό το γεγονός, ασχέτως του αν το PS5 θα είναι εκ των πραγμάτων το κυρίαρχο φορμά της αγοράς τα επόμενα χρόνια.
Διεύρυνση στα games προς κάθε κατεύθυνση, αλλά... προσεκτική
Παραμένοντας στον τομέα των games, υπάρχουν περισσότερα πράγματα που μπορεί να κάνει η Sony και για κάποια από αυτά εργάζεται εδώ και καιρό ήδη. Η εταιρεία έχει π.χ. επενδύσει σημαντικά στα λεγόμενα "live service games", τα "Δικτυωμένα" δηλαδή που εμπλουτίζονται με νέο περιεχόμενο συνεχώς, και όλοι περιμένουμε να δούμε πώς έχει επιλέξει να τα υλοποιήσει - ειδικά τώρα, που θα πρέπει να έχουν συνυπολογιστεί εκ των πραγμάτων και τα PC, όχι μόνο το PS5, στην "εξίσωση" αυτή.
Μιλώντας για τα PC games, η Sony έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, όμως συνεχίζει να υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης και περισσότερες ευκαιρίες. Η εταιρεία, για παράδειγμα, ίσως θα πρέπει να εξετάσει εκ νέου την χρονική "διαφορά φάσης" ανάμεσα στην κυκλοφορία ενός τίτλου για PS5 και της αντίστοιχης έκδοσης για PC (οι 18-24 μήνες ίσως δεν θα πρέπει να ισχύουν για όλες τις περιπτώσεις). Η Sony θα πρέπει επίσης να αξιολογήσει το ενδεχόμενο ορισμένα PC games της να συμπεριλαμβάνονται στο PlayStation Plus (αξίζει να σημειωθεί πως η Microsoft αναμένει περισσότερη ανάπτυξη του PC Game Pass από αυτήν του Xbox Game Pass τα επόμενα χρόνια). Οι Ιάπωνες καλό θα ήταν, σε κάθε περίπτωση, να εξετάσουν πώς μπορούν να προσφέρουν "συνέργειες" και συμπληρωματικές λειτουργίες ανάμεσα στις κοινές εκδόσεις games τους για PS5 και PC (πέρα από το προφανές crossplay), ώστε αυτές να λειτουργήσουν ως ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και ως πρόσθετος λόγος απόκτησης κάθε τέτοιου τίτλου. Το Gran Turismo 7, για παράδειγμα, θα προσφερόταν για πολλές τέτοιες λειτουργίες.
Δεν μπορεί φυσικά να μιλά κανείς εκτενώς για games των PlayStation χωρίς να αναφερθεί στο PS VR2 και στους τίτλους για φορητές συσκευές (κινητά ή tablet), όπου η Sony έχει επίσης κάνει σημαντικές επενδύσεις. Οι δύο αυτοί τομείς μπορεί να μην αποδειχθούν καθοριστικοί για την θέση του PlayStation στην αγορά τα επόμενα χρόνια, όμως συμπληρώνουν και εμπλουτίζουν την εικόνα του με τρόπο που θα μπορούσε να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος. Η εταιρεία, ωστόσο, καλό θα ήταν να φροντίζει ώστε οποιοσδήποτε δικός της τίτλος, ειδικά "μεγάλου βεληνεκούς", κυκλοφορεί σε περιβάλλον VR ή mobile από δω και στο εξής, με κάποιον τρόπο να σχετίζεται με το PlayStation συνολικά. Σε κάθε άλλη περίπτωση, όσο δημιουργικός ή πρωτότυπος κι αν είναι ο τίτλος αυτός, και μειωμένες πιθανότητες εμπορικής επιτυχίας θα έχει και δεν "θα κάνει την διαφορά" στο οικοσύστημα του PlayStation.
Νέα προϊόντα και υπηρεσίες PlayStation με μήνυμα... ξεκάθαρο
Τα games αυτά καθ' αυτά πάντοτε θα είναι ο σημαντικότερος παράγοντας επιτυχίας των PlayStation, μα δεν είναι ο μόνος: τα games αυτά θα πρέπει να υποστηρίζονται και από Δικτυακές υπηρεσίες που εμπλουτίζουν κι επεκτείνουν την εμπειρία ενασχόλησης μαζί τους, αυξάνοντας έτσι την αξία των πρώτων. Η Sony σε αυτόν τον τομέα μπορεί και καλύτερα: η συνδρομητική υπηρεσία PlayStation Plus που ανανεώθηκε σημαντικά πέρυσι δεν έχει ακόμη επεκτείνει την πελατειακή της βάση όσο θα μπορούσε, παρά το γεγονός ότι το δεύτερο επίπεδο συνδρομής της (PS Plus Extra) είναι πάρα πολύ καλό. Ίσως δεν έχουν γίνει κατανοητά τα όσα προσφέρει, ίσως δεν διαφημίστηκε αρκετά, αλλά από το 2024 και μετά το PS Plus θα πρέπει να καταστεί αναπόσπαστο τμήμα της στρατηγικής του PlayStation πλέον και να προωθείται ως τέτοιο.
Η Sony ίσως θα πρέπει να επιδιώξει να αυξήσει ακόμη περισσότερο την αξία του PS Plus στα μάτια των καταναλωτών, προκειμένου να προσελκύσει μεγαλύτερο ποσοστό των κατόχων PS5. Αφού η εταιρεία έχει αποφασίσει - σωστά κατά την γνώμη μας - να μην διαθέτει τους νέους κορυφαίους τίτλους της από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας τους δωρεάν στο PS Plus, θα μπορούσε αντιθέτως να προσδώσει ακόμη μεγαλύτερη αξία στην συνδρομητική της υπηρεσία με άλλους τρόπους. Καθώς το επίπεδο ποιότητας των games που προσφέρει η βιβλιοθήκη του PS Plus Extra/Premium είναι συνολικά υψηλό, η Sony θα μπορούσε να προσφέρει πιο πολλά "πρωτοεμφανιζόμενα" games πιο συχνά ή να προσθέσει πιο πολλές δυνατότητες και λειτουργίες που βασίζονται στην υποδομή του PlayStation Network.
Το hardware, άλλωστε, δηλαδή η εξέλιξη του PlayStation5 αυτού καθ' αυτού ως συσκευή και τα διάφορα περιφερειακά ή αξεσουάρ του, έχουν επίσης την σημασία τους. Εκεί όμως η Sony οφείλει να είναι περισσότερο προσεκτική, καθώς το τί ακριβώς θα προσφέρουν τα προϊόντα αυτά στον καταναλωτή σε καθαρά πρακτικό επίπεδο, σε επίπεδο αξίας γι' αυτόν, θα πρέπει να είναι σαφές και ως ιδέα και ως επικοινωνιακό μήνυμα. Παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης είναι το PlayStation Portal που ανακοινώθηκε πρόσφατα, μία συσκευή που όλα δείχνουν πως έχει... μπερδέψει σημαντικό ποσοστό του καταναλωτικού κοινού ως προς τις παραμέτρους λειτουργίας του και την χρησιμότητά του πρακτικά.
Αν η Sony σκοπεύει π.χ. να προχωρήσει μελλοντικά στην διάθεση νέων μοντέλων PS5 - και αν αυτά δεν είναι απλώς ανανεωμένα όπως τα επόμενα μοντέλα Xbox Series S|X, μα ουσιαστικά αναβαθμισμένα ή σε σημαντικά πράγματα αλλαγμένα - η εταιρεία θα πρέπει να φροντίσει ώστε και το τί ακριβώς προσφέρουν στο κοινό που στοχεύουν να είναι ξεκάθαρο, αλλά και το πώς αυτό θα εκφραστεί επικοινωνιακά να είναι κατανοητό, χωρίς την ανάγκη... επεξηγήσεων.
Η Sony έχει πολλή δουλειά να κάνει, αλλά και άνεση χρόνου να την κάνει
Δεν χρειάζεται να είναι... αναλυτής κανείς για ν' αντιληφθεί πως όσο πιο πολλές πλευρές προσθέτει η Sony στο τμήμα του PlayStation επιχειρηματικά, τόσο περισσότερη δουλειά χρειάζεται ώστε (α) όλες αυτές οι δραστηριότητες να διευθύνονται ομαλά και (β) οι διαφορετικές αυτές πλευρές να συντονίζονται σωστά μεταξύ τους ώστε να προκύπτουν δημιουργικές συνέργειες ωφέλιμες για το κοινό. Η Sony με τις εξαγορές, επενδύσεις και διευρύνσεις των τελευταίων ετών έχει τώρα να "τρέξει" πιο πολλά πράγματα από ποτέ σχετικά με το PlayStation: games για PS5, games για PC, games για mobile, games για VR, συνδρομητικές υπηρεσίες, Δικτυακές υπηρεσίες διαφόρων ειδών (από streaming μέχρι broadcasting), ηλεκτρονικό κατάστημα, περιφερειακά, αξεσουάρ και ό,τι άλλο σχετίζεται με hardware. Όχι και... λίγα, ακριβώς!
Το θετικό όμως για την Sony είναι επίσης προφανές. Η εταιρεία με αυτήν την νίκη της επί της Microsoft - που ήλθε ασυνήθιστα νωρίς, με οποιαδήποτε μέτρα και σταθμά - έχει την σπάνια ευκαιρία να κάνει πλάνα για το μέλλον, το βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο, και να ξεκινήσει να τα υλοποιεί χωρίς ν' ασχολείται ούτε στο ελάχιστο με τον ανταγωνισμό. Αποκτά δε και ένα πλεονέκτημα όσον αφορά στην προετοιμασία της για την επόμενη σύγκρουση με την Microsoft: αυτή η σύγκρουση θα γίνει υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες και με εντελώς άλλους όρους, θα έχει στο επίκεντρό της το Internet περισσότερο από ποτέ και θα χρειαστεί από τους Ιάπωνες διαφορετικό τρόπο σκέψης, καθώς στον συγκεκριμένο τομέα των Δικτυακών υπηρεσιών και υποδομών οι Αμερικανοί έχουν ήδη προβάδισμα κι εμπειρία.
Η πανδημία του COVID-19 όμως, ο ανορθόδοξος τρόπος με τον οποίο τα PS5/XSX/XSS ξεκίνησαν την πορεία τους στην αγορά και τα τρία μεταβατικά χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι σήμερα, σημαίνουν πως οι αληθινοί διάδοχοι των σημερινών PlayStation και Xbox δεν θα κυκλοφορήσουν πριν το 2027 το νωρίτερο (2028 το πιθανότερο). Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λοιπόν, να διαπιστώσουμε πώς θα κινηθεί η Sony τα επόμενα 4 χρόνια σε επίπεδο σχεδιασμού και υλοποίησης προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και ποιά στρατηγική και τακτικές θ' αξιοποιήσει ώστε να εκμεταλλευτεί αυτήν την σπάνια περίσταση και μεγάλη ευκαιρία που έχει. Για να δούμε, λοιπόν!