Ποτέ, μα ποτέ δεν θα πάψει να μάς εκπλήσσει ο τρόπος με τον οποίο οι πολυεθνικές των προσωπικών υπολογιστών ή του οπτικοακουστικού εξοπλισμού δεν χάνουν ευκαιρία να εκμεταλλευτούν εμπορικά την έλλειψη τεχνογνωσίας και την ασάφεια που επικρατεί κατά το πρώτο διάστημα εμφάνισης μιας νέας τεχνολογίας στην αγορά. Τα παραδείγματα που μπορούμε να επικαλεστούμε είναι πολλά, το πλέον πρόσφατο ωστόσο είναι αληθινά εξοργιστικό και αξίζει υπογράμμισης: αναφερόμαστε στην τεχνολογία απόδοσης χρώματος HDR, στο πώς αυτή μάς ταλαιπώρησε δυόμισι χρόνια σχεδόν για να ωριμάσει στις κατηγορίες των τηλεοράσεων και προβολέων... και το πώς οι κατασκευαστές οθονών για PC αυτόν τον καιρό φέρονται σαν να μην έχει συμβεί τίποτε τέτοιο προσπαθώντας να προωθήσουν τέτοια προϊόντα τους στο ανύποπτο κοινό ως "HDR", ενώ πρακτικά δεν είναι ούτε κατά διάνοια.

Για το κοινό των κατόχων PC που - δικαιολογημένα ίσως - δεν είχαν παρακολουθήσει από κοντά την... πολύπαθη διετή διαδικασία που μόλις στα τέλη του 2016 μάς έφερε στις αληθινά αξιόλογες τηλεοράσεις τεχνολογίας HDR, γοργή ανακεφαλαίωση: η τεχνολογία απόδοσης χρώματος HDR καθιστά εφικτή την προβολή όλων εκείνων των τόνων ανάμεσα στο "λαμπρότερο" χρώμα και το "σκοτεινότερο" που προβάλλονται ταυτόχρονα (στις συμβατικές "χάνονται" πάρα πολλές τέτοιες ενδιάμεσες αποχρώσεις), αλλά και των ζωηρότερων, θεαματικά περισσότερο "φωτεινών" τόνων που χρειάζονται όμως οθόνη ικανή για πολύ υψηλή φωτεινότητα και αντίθεση ώστε να απεικονιστούν σωστά. Το οπτικό αποτέλεσμα που μπορεί να προσφέρει η τεχνολογία HDR με σωστά διαμορφωμένο περιεχόμενο είναι όντως εντυπωσιακό, στον βαθμό που πολλοί να θεωρούν πως στην υπερυψηλή ευκρίνεια είναι αυτή η σημαντικότερη εξέλιξη και όχι τόσο η αύξηση της ανάλυσης οθόνης.

Η λέξη-κλειδί στην παραπάνω παράγραφο είναι η "φωτεινότητα" και, ακριβολογώντας, η "λαμπρότητα" μίας οθόνης: πόσα nits (αυτή είναι ησχετική μονάδα μέτρησης) μπορεί να αποδώσει ένα monitor, δηλαδή, ώστε να είναι σε θέση να απεικονίσει "γυαλιστερούς" τόνους, εκτυφλωτικές λάμψεις αλλά και πολλές παρόμοιες "κλειστές" αποχρώσεις, όλα μαζί. Μετά από σημαντική περίοδο ζυμώσεων, ο σύνδεσμος UHD Alliance των κατασκευαστών τηλεοράσεων κατέληξε στην διαμόρφωση της πιστοποίησης Ultra HD Premium, η οποία θέτει συγκεκριμένες επιδόσεις ως minimum: είτε (α) φωτεινότητα όχι λιγότερη των 1000 nits και ταυτόχρονα επίπεδο μαύρου το πολύ 0.05 nits είτε (β) φωτεινότητα όχι λιγότερη των 540 nits και ταυτόχρονα επίπεδο μαύρου το πολύ 0.0005 nits. Οι δύο διαφορετικές γκάμες προτάθηκαν επειδή οι δύο διαφορετικές τεχνολογίες οθονών στην αγορά αυτή τη στιγμή, οι LED/LCD και OLED, έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαχειρίζονται την αντιστοίχιση των χρωμάτων της εικόνας HDR (tone mapping) με διαφορετικό τρόπο.

Αρχικά (ακριβώς και λόγω της όλης... "στάχτης στα μάτια" εκ μέρους των κατασκευαστών) τα προαπαιτούμενα αυτά της UHD Alliance φαίνονταν σε πολλούς από μας υπερβολικά, όμως επί του πρακτέου αποδείχθηκε πως μόνο έτσι διακρίνει οποιοσδήποτε τα αποτελέσματα της εικόνας HDR όπως πρέπει. Η συντριπτική πλειοψηφία των τηλεοράσεων του 2015 και οι περισσότερες του 2016 δεν πλησίαζαν καν τα 500 nits (LED/LCD) ή τα 300 nits (OLED) προκειμένου να απεικονίσουν περιεχόμενο HDR σωστά (πωλούνταν όμως ως τέτοια μοντέλα), ενώ μόλις στο τρίτο τρίμηνο της περασμένης χρονιάς εμφανίστηκαν τρία ή τέσσερα κορυφαία και βέβαια πανάκριβα μοντέλα τηλεοράσεων LED/LCD που προσέφεραν 1100-1400 nits και μόνο... ένα OLED με απόδοση κοντά στα 600 nits. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι και από την "εσοδεία 2017" στις τηλεοράσεις παραμένουν μετρημένα στα δάκτυλα των δύο χεριών τα μοντέλα που "τιμούν" το πρότυπο Ultra HD Premium.

Η πρακτική απάτη εκ μέρους των κατασκευαστών PC monitors αυτόν τον καιρό είναι, λοιπόν, ακριβώς η ίδια που υπέστη το κοινό μέσα στους πρώτους 12-16 μήνες παρουσίας των πρώτων τηλεοράσεων "HDR" στην αγορά. Η συντριπτική πλειοψηφία των μοντέλων οθονών για Η/Υ που κυκλοφορούν ή έχουν ανακοινωθεί και θα πωλούνται ως "HDR" είναι τεχνολογίας LED/LCD, όμως σχεδόν όλες μετά βίας αγγίζουν τα 300 ή 400 nits μέγιστης φωτεινότητας. Είναι απολύτως ανίκανες, με άλλα λόγια, να απεικονίσουν περιεχόμενο HDR έτσι ώστε αυτό να... διακρίνεται, καθώς απέχουν πάρα πολύ από τα 1000 nits που χρειάζονται. Το λογότυπο "HDR" στην λίστα των χαρακτηριστικών τους δεν σημαίνει, στην πραγματικότητα, ότι μπορούν να αποδώσουν σωστά το περιεχόμενο αυτό, αλλά απλώς να το "δεχθούν" από διάφορες πηγές. Το τί θα "εισπράξει" ο κάτοχός τους είναι... έτερον εκάτερον!

Οι Samsung, Philips, LG, Dell, Acer και Asus έχουν όλες ήδη κυκλοφορήσει στην αγορά ή ανακοινώσει πως θα διαθέσουν monitors για Η/Υ τα οποία χαρακτηρίζουν ως "HDR". Είναι όλα τεχνολογίας LED/LCD (το μόνο PC monitor τεχνολογίας OLED ανήκει στην Dell και δεν δηλώνεται ως ικανό ν' απεικονίσει περιεχόμενο HDR), προσφέρονται σε διάφορες διαγωνίους, κάποια από αυτά είναι κυρτά και κάποια όχι, μία όμως απλή ματιά στα χαρακτηριστικά τους "προδίδει" τις προαναφερθείσες κατασκευάστριες: η φωτεινότητα των monitor αυτών στο ζενίθ της αγγίζει στην καλύτερη περίπτωση τα 550 ή 600 nits, στην χειρότερη στα 250 ή 300 - μακριά δηλαδή από τα 1000 που απαιτούνται. Έως τόσα (με... έμφαση στο "έως") επικαλείται πως μπορεί να αποδώσει το Dell UP2718Q και το Asus ROG Swift PG35VQ, όμως επί του πρακτέου το πρώτο αποτυγχάνει να το αποδείξει (είναι "συνθετική" η εικόνα HDR που προσφέρει), ενώ το δεύτερο δεν έχει ακόμη γίνει διαθέσιμο.

Συμπέρασμα: οι καταναλωτές που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν ένα monitor για PC με δυνατότητα απεικόνισης περιεχομένου διαμορφωμένου σε χρώμα HDR καλά θα κάνουν να προσέξουν πάρα, μα πάρα πολύ τις τεχνικές προδιαγραφές του όποιου μοντέλου τούς ενδιαφέρει. Για να το θέσουμε ωμά, πιθανότερο είναι αυτό το μοντέλο να είναι... "δήθεν" HDR παρά να μην είναι. Όσοι και όσες παρακολουθούν, άλλωστε, τις σχετικές τεχνολογικές εξελίξεις από πολύ κοντά γνωρίζουν πως, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, είναι μάλλον κακή ιδέα ούτως ή άλλως να επενδύσει ένας κάτοχος PC σε monitor HDR τόσο για τεχνικούς λόγους (τα Windows 10 δεν διαχειρίζονται σωστά ακόμη αυτές τις οθόνες) όσο και για λόγους περιεχομένου (είναι πανελάχιστα τα PC games που προσφέρουν εικόνα HDR και στις ταινίες ή σειρές οι Δικτυακές υπηρεσίες α λα Netflix θέτουν στους Η/Υ πολλούς πρακτικούς περιορισμούς).

Δεν αποτρέπουμε συχνά τον κόσμο από την απόλαυση μιας νέας τεχνολογίας, αλλά στην περίπτωση της απεικόνισης υλικού HDR από PC monitors θα πρέπει να το κάνουμε. Είναι ψεύτικη, αφού!